13 februari 2022: 6e zondag (2022)
Er ging een kracht
van Hem uit die allen genas. (Jer.17,7-9; Lc. 6,
17-26)
Lut
Saelens
Lied: 510: Wees
hier aanwezig. (wek uw kracht...)
Begroeting:
Onlangs zag ik de film The Wisdom of
Trauma, over de visie van Gabor Maté op zieke
mensen en mensen met pyschische- of
verslavingsproblemen. Deze bijna 80-jarige arts
werkte jaren als huisarts, later ook als hoofd
van een palliatieve afdeling en momenteel werkt
hij met verslaafden. Zijn manier van kijken en
handelen gaat lijnrecht in tegen een aanpak met
focus op de ziekte of het probleem en niet op de
mens met de ziekte of de verslaving.
Hij herleidt mensen niet tot hun kwetsbaarheid.
Hij bekijkt de mens in zijn totaliteit. Lichaam,
psyche en geest vormen in zijn visie een
onafscheidelijke eenheid. Ondanks zijn leeftijd
straalde deze eerder fragiele man een charisma
en kracht uit die mij heel dicht bij mezelf
bracht.
Ik zag de film in de week dat ik de viering van
vandaag begon voor te bereiden en werd dan ook
meteen getroffen door één zin in het evangelie
van Lucas van vandaag over de zaligsprekingen: ‘er ging een
kracht van hem uit die allen genas’.
Dat resoneerde volledig met wat ik bij het
bekijken van de film had gevoeld.
Waaruit bestond dan die kracht van Jezus en wat
maakte dat die kracht mensen genas? Op het
eerste zicht heeft dat niet zoveel te maken met
de zaligsprekingen. En toch…het was volgens mij
die kracht die Jezus ertoe bracht in de
zaligsprekingen de geldende overtuigingen
rond armoede, honger, pijn en verdriet en
verworpenheid volledig op hun kop te zetten.
Gebed:
Waar
uw wil, God, geschiedt,
daar doet Gij mensen veilig wonen.
Gelukkig is het land
waar troost is voor wie treuren,
waar tranen worden gedroogd,
zachtmoedigheid de dienst
uitmaakt,
gerechtigheid het brood is
dat allen voedt.
Gelukkig is het land
waar mensen vrede stichten,
waar liefde alle vrees verdreven
heeft,
barmhartigheid de dagen vult.
Gelukkig is dat land
dat Gij ons toegemeten hebt,
het Rijk dat ons
als uw genade toekomt.
Laat dit het land zijn
waar uw kinderen mogen wonen;
waar Gij ons voor het donker
spaart
en het licht over ons uitroept;
waar Gij ieders naam kent en noemt
en ons elkaar ten geschenke geeft.
Zo bidden wij U God,
dat hier uw Rijk zal
komen.
(Sytze de
Vries)
Er ging een kracht van hem uit…Vanwaar haalde
Jezus die kracht? We vinden het antwoord in de
lezing van Jeremia.
Jer.17, 7-9
Inleiding op
het evangelie:
In wat voorafgaat aan het evangelie van
vandaag lezen we dat Jezus de ganse nacht op de
berg had vertoefd om te bidden. Opvallend, dat
hij steeds de stilte ingaat vooraleer hij
belangrijke stappen zet op zijn zendingspad. Zo
verbleef hij 40 dagen in de woestijn voor de
start van zijn openbaar leven. Met vasten
zuiverde hij niet alleen zijn lichaam uit, maar
ook zijn ego en zijn ziel. In sterke verbinding
met de onvoorwaardelijke liefde van zijn Vader,
kon hij alles wat zo geprezen en nagestreefd
wordt in deze wereld relativeren. Zo kon hij
weerstaan aan de verleidingen van satan. Bevrijd
van elke vorm van verslaving aan wat de wereld
te bieden heeft, was hij klaar en vond hij de
kracht om aan zijn openbaar leven te
beginnen.
En dus ook hier bij Lucas staat hij voor een
belangrijke opdracht: uit zijn leerlingen 12
apostelen kiezen en aan de menigte de boodschap
brengen die de kern van het evangelie gaat
uitmaken: de zaligsprekingen. Die menigte
bestond uit heel verschillende mensen. De meest
gehavenden kijkt hij liefdevol aan en zijn
woorden tillen hen op uit hun miserie en openen
perspectief: armen zijn de bezitters van een
koninkrijk en de rijken zullen arm worden, wie
nu huilt zal lachen en wie nu lacht zal huilen.
De miserie waarin ze nu zitten draagt de kiem in
zich van de omkering, van het tegenovergestelde.
Maar voor degenen die niet begrijpen waar het in
het leven écht om gaat, voor wie slaaf is
van alle wereldse verleidingen, staat een weinig
benijdenswaardig lot te wachten. Jezus kijkt
naar de gekwetsten en noodlijdenden met Gods
ogen, met de ogen van het hart. Niet zoals de
Joden die ziekte en ongeluk zagen als een straf
van God.
Deze andere manier van kijken, deze totale
omkering heeft Lucas reeds bij het begin van
zijn evangelie verwoord in het magnificat van
Maria:
Heersers
stoot Hij van hun troon
en wie gering is geeft Hij aanzien.
Wie honger heeft overlaadt Hij met gaven
maar rijken stuurt Hij weg met lege handen.
Lied: Wees Gij het
woord, Gij de stilte. 139
Lucas 6, 17-26
Lied:
Naar Uw beeld. 545
Homilie:
In
zijn begeleiding van verslaafden kijkt Gregor
Maté samen met hen dwars doorheen hun verslaving
naar de trauma’s die ze vrijwel allen als kind
hebben meegemaakt, naar wie ze in oorsprong
waren, vooraleer ze gekwetst waren. Zo komen ze
tot een positiever zelfbeeld dat hen perspectief
geeft op een beter leven.
Ik denk dat Jezus ook zo naar de mensen
keek tijdens de zaligsprekingen. Hij had het
charisma en de kracht om de heersende
benaderingen en overtuigingen van mensen rond
armoede, verdriet, verworpenheid om te keren.
Zoals hij de liefde van de vader ervaren had, zo
kon hij ze ook doorgeven aan de mensen rondom
hen en hen benaderen als wie ze oorspronkelijk
waren vooraleer het leven hen getekend had: als
kinderen van God met een eigen unieke
bestemming. Hierbij straalde hij een kracht en
vertrouwen uit die hen optilde en hen in
beweging zette. Een proces van omkering en
bekering.
In de Joodse samenleving van die tijd was
dit een omwenteling in denken en doen die hem
niet in dank werd afgenomen.
Zoals in de tijd van Jezus leven we ook nu in
een maatschappij met veel wetten en regels. Die
zijn natuurlijk belangrijk ter bescherming en
ondersteuning van kwetsbare mensen. We hebben ze
hard nodig, maar nog meer hebben we een hart
nodig om te handelen naar de geest van de
wetten.
Bij organisaties die werken met kwetsbare mensen
kan je grote verschillen zien tussen
instellingen. Bij sommige wordt er angstvallig
gewaakt over het volgen van alle regels naar de
letter, andere volgen de regels maar durven
risico’s nemen in de interpretatie ervan, vanuit
een oprechte bekommernis voor de mensen waarvoor
de regels ontworpen werden. In de ene
zitten directie en personeel vooral voor hun pc
verslagen te maken om zeker met alles
administratief in orde te zijn. Bij de andere
hebben zowel directie als medewerkers contact
met de bewoners of hun doelgroep en bezinnen ze
zich regelmatig over waar ze mee bezig zijn en
stellen hun eigen functioneren in vraag.
In de gespreksgroep in Leuven Centraal vertellen
gevangenen regelmatig hoe bepalend de
persoonlijkheid van de directeur en de cipiers
is voor de kwaliteit van het leven in de
gevangenis en voor hun eigen zelfbeeld.
Enkel als we zoals Jezus naar de mensen en hun
problemen kijken met de ogen van het hart
kan echte verandering gebeuren.
Dat geldt ook voor onze kijk op onszelf. Als we
doordrongen zijn van de liefde en mildheid van
God kunnen we lief en mild voor onszelf zijn en
ook voor anderen op een manier die onszelf en
anderen optilt.
Hiervoor zijn momenten van stilte, reflectie en
herbronning nodig, waarbij we ons losmaken van
onze te vaste denkpatronen en achterhaalde
overtuigingen, en zo dichter bij ons ware zelf
komen, bij wie we echt zijn en wat er echt
toe doet en daaruit kracht putten? Moeten we ons
zoals Jezus niet regelmatig terugtrekken op onze
berg? Het zou ons de kracht en het vertrouwen
geven om nieuwe paden te durven betreden.
En is de maatschappij als geheel daar niet
dringend aan toe? Volgens mij staan we op een
kruispunt: gaan we verder op het pad van
een puur materialistische, rationele en
economische benadering van het leven en de
mensen, en zetten we verdere stappen op weg naar
een totale vervreemding en ontmenselijking, of
vinden we de kracht en de moed om te herbronnen,
onze manier van functioneren en onze
prioriteiten fundamenteel in vraag te stellen,
zodat we opnieuw besef krijgen van wat er nodig
is voor een menswaardig leven.
Misschien slagen we er dan in om zoals Jezus met
de ogen van ons hart naar de wereld en de mensen
te kijken en zo bij te dragen tot het
creëren van een hemel op aarde.
Meditatieve
muziek van Willem Vermandere
Formuleren
van intenties of bedenkingen
Onze
Vader
Slotgebed van rabbi
Rami M. Shapiro
Mogen diegenen die
leven in de
greep van het lijden
Open worden in dit ogenblik
Voor het wonder van het leven.
Mogen zij loskomen van hun ziekte
en hun ware zelf ontmoeten
Voorbij de pijn,
Dat ongerepte deel
Dat is onze vreugdevolle eenheid
met de Heilige.
Mogen zij doorheen pijn en
kwelling ontdekken
De kracht te leven met
bevalligheid en humor,
Mogen zij doorheen twijfel en
angst ontdekken
De kracht te leven met waardigheid
en heiligheid
Mogen zij ontdekken doorheen
lijden en vrees
De kracht om te evolueren naar
genezing.
Zegen
Lied: Die
mij droeg op adelaarsvleugels
|