Avondprogramma 2015-2016

      Filosofenfontein, Waverse baan 352, 3001 Heverlee

6 oktober 2015: 20 u.
Jan Degraeuwe en Marcel Braekers o.p.: welk type christendom heeft toekomst?

Aan de hand van een mooie novelle willen we nadenken over welk type christendom een toekomst heeft. De novelle is van Miguel De Unamuno San Manuel màrtir. De Unamuno beschrijft het leven van een dorpspastoor in een idyllisch, fictief dorpje en wat zich daar afspeelt in het leven van enkele belangrijke figuren en hoe het leven en het geloof van binnenuit wordt bedreigd. Voorbij het gebeuren stelt zich echter de vraag welk type christendom nog toekomst heeft.
Geïnteresseerden kunnen de novelle voor 10 euro bij ons kopen, zodat we tijdens de avond tot een samenspraak komen over de achterliggende vraag.
Jan Degraeuwe is ingenieur en studeerde wijsbegeerte, Marcel Braekers is dominicaan en werkzaam in de Filosofenfontein.

Men kan de ontmoeting of confrontatie met de islam vanuit vele hoeken bekijken. Tijdens deze avond willen we nagaan wat islam en christendom gemeenschappelijk hebben, waar ankerpunten liggen om met elkaar een vruchtbaar gesprek aan te gaan, enz.
Prof. Emilio Platti is dominicaan en verblijft elk jaar meerdere maanden in het ontmoetingscentrum van islam en christendom in Kairo; hij reist ook jaarlijks heel de wereld rond om cursus te geven over de islam en haar verankering in verschillende culturen. Hij is daarom een uitstekende gids in deze problematiek.
Emilio Platti is emeritus aan KUL, verbonden met El-Kalima te Brussel en het Institut dominicain d’Etudes Orientales in Cairo.

In de loop van de voorbije jaren hebben Kris Gelaude en Arnout Malfliet voor een mooie verzameling liederen gezorgd. Kris schreef de teksten en Arnout componeerde aansluitend bij de inhoud vierstemmige en goed zingbare melodieën. Tijdens deze zangnamiddag kunnen we kennis maken met de nieuwste creaties.

Met Het kapitaal in de 21ste eeuw heeft Thomas Piketty het vuur aan de lont gestoken voor een nieuwe golf van verontwaardiging over de extreme concentratie van vermogens in de handen van één procent. Niet alleen op wereldvlak maar ook binnen het rijke Westen groeit het besef dat het financiële kapitalisme niet langer zonder meer de motor is van onze welvaart. Het houdt ook overheden, volkeren en vooral kwetsbare groepen in zijn wurggreep.
Piketty pleit onomwonden voor een progressieve vermogensbelasting. Herhaalt zich hier de parabel van de onrechtvaardige rentmeester? We bekijken samen de diagnose van Piketty en zoeken naar een realistisch evangelisch alternatief.
Ides Nicaise is prof economie aan de KUL en aan het Instituut voor de Arbeid, met een bijzondere interesse voor de armoede problematiek en de Vierde Wereld, armoede en onderwijs.

La théologie a-t-elle une parole à dire sur le processus en cours de l’unification de l’Europe dans le cadre de l’Union Européenne? Très majoritairement, la pensée catholique et protestante, a soutenu la démarche conduisant du Marché Commun à la Communauté Européenne puis à l’Union Européenne, et elle a soutenu l’ouverture à l’Europe central et orientale. Aujourd’hui, tout en continuant à soutenir clairement l’unité européenne, elle se montre beaucoup plus critique sur le processus en cours: entre autres parce qu’ il y a un grand déséquilibre entre les régions. Qu’est-ce qui fonde ce changement d’attitude? Sur quels enjeux porte-t-il? L’unification a créé des nouveaux pauvres et riches, ce qui pose des questions théologiques.
Ignace Berten was gedurende vele Jaren professor bevrijdingstheologie aan verschillende instituten in Zuid-Amerika en verbonden aan Espace, het studiecentrum rond de Europese eenmaking.

Vijftig jaar geleden leefde de wereld in de ban van het concilie dat in Rome plaats had. Tot vandaag blijven discussies gaande over de noodzaak van dat concilie, over de teksten die werden gemaakt en de interpretatie die er achteraf aan werd gegeven. Vijftig jaar later kijkt men op een heel nieuwe manier terug op dit gebeuren. Prof. Mathijs Lamberigts volgde als historicus heel deze evolutie op de voet. Hij publiceerde er ook herhaaldelijk over. Hij is daarom goed geplaatst om ons een beeld te geven van die evolutie.
Mathijs Lamberigts is decaan van de faculteit theologie en prof Kerkgeschiedenis. Van zijn hand verscheen o.a. een boek over de betekenis en doorwerking van Vaticanum II.

26 januari 2016 20 u.
Remi Peeters: Van God is de aarde, van mensen de wereld. Hannah Arendt over politiek en christendom

Arendts houding tegenover het christendom getuigt van een merkwaardige paradox.
Aan de ene kant bekritiseert ze het christendom als een ‘wereldvreemde’ religie, die niet de zorg voor de wereld, maar de zorg voor het eigen zielenheil centraal stelt, en die bovendien het politieke domein aan een transcendent en absoluut gezag heeft onderworpen.
Aan de andere kant is ze schatplichtig aan het christelijke gedachtegoed: zo beklemtoont ze, in navolging van Jezus, het cruciale belang van de vergeving in de menselijke aangelegenheden, en stelt ze dat handelen altijd een vorm van geloof veronderstelt – het geloof in de mogelijkheid om ‘wonderen’ te verrichten, niet in de zin van bovennatuurlijke gebeurtenissen, maar van de onderbreking van automatische processen en het begin van iets nieuws.
Remi Peeters is filosoof, emeritus en vertaler van verschillende werken van Arendt naar het Nederlands.

16 februari 2016: 20 u.
Arnout Malfliet over J.S. Bach en zijn Mattheuspassie

Bach en zijn muzikale passies zijn stilaan niet meer weg te denken tijdens de vastenperiode. Zeker de Mattheüspassie behoort tot een van de hoogtepunten in de religieuze muziekgeschiedenis.
Arnout Malfliet is zelf dirigent en zanger in verschillende koren die deze passie hebben uitgevoerd. Hij kan ons inleiden in de complexe structuur en opbouw van deze passie.

1 maart 2016: 20 u.
Jan Wyckaert: Voedselketens om 9 miljard mensen te voeden

In 2050 zullen we met 9 miljard mensen zijn. Hoe zullen we al deze monden voeden? Sociale en economische marginalisatie van boeren, land- en waterschaarste, tanende biodiversiteit, klimaatopwarming, zijn hierbij grote uitdagingen. In de voedselketen, van producent tot gebruiker, zijn er vele spelers met uiteenlopende belangen. Kunnen deze belangen met elkaar verzoend worden? Samenwerking tussen alle actoren in de keten is essentieel voor de toegang tot betaalbaar en kwaliteitsvol voedsel met een minimale belasting van het milieu. Vredeseilanden zoekt samen met supermarkten en voedingsbedrijven om de voedselketens duurzamer te maken. Voor structurele oplossingen smeedt Vredeseilanden allianties tussen boerenorganisaties, overheden, bedrijven, onderzoeksinstellingen en consumenten-organisaties.
In dit ganse proces is Jan Wyckaert, diensthoofd strategische relaties bij Vredeseilanden, een belangrijke inspiratiebron en een voortrekker.

15 maart 2016 20 u.
Marc Van Tente: Vensters op het Mysterie, over Raimon Panikkar

Religies en levensbeschouwingen zijn zoektochten naar zin, naar leven. Wanneer zij met elkaar in dialoog gaan, verrijken en bevruchten zij elkaar, aldus de Catalaans-Indische Raimon Panikkar. Op welke voorwaarden? Met welke consequenties? Belangrijk is het geloven als vertrouwvolle overgave te onderscheiden van de geloofsuitdrukkingen die onvermijdelijk tijd- en plaatsgebonden zijn. Welke gevolgen heeft dit voor de manier waarop wij ‘God’ of ‘het goddelijke’ benoemen? In hoever ontdekken we aldus een platform waarop ook het gesprek met agnosten en atheïsten mogelijk wordt? In Panikkars denken worden westerse en Aziatische benaderingen op boeiende wijze samengebracht. Hij nodigt ons uit om met durf en creativiteit ‘nieuw’ te durven denken en leven.
Marc Van Tente is theoloog, docent en conferencier. Onlangs schreef hij een boek over Panikkar.

26 april 2016 om 20 u.
Geert Van Oyen: de verrijzenis als kernpunt en struikelblok van ons geloof

Voor veel hedendaagse gelovigen die denken en leven vanuit een eigentijdse antropologie is de verrijzenis een onmogelijke opgave. Tegelijk noemt Paulus het de kern van ons geloof en vindt hij dat zonder dit perspectief het geloof weinig te betekenen heeft.
Prof. Geert Van Oyen is specialist Nieuw Testament en schreef onder andere een boeiend boek over Jezus van Nazareth. Hij is daarom goed geplaatst om als Bijbelspecialist en gelovige ons te helpen denken bij de uitdaging die verrijzenis aan ons stelt.