7 mei 2006: 4de paaszondag
Over Verrijzenisgeloof en de Goede Herder
Sabine Van Huffel
INTREDELIED 508: "De Heer is waarlijk
opgestaan, alleluia"
Pasen, de dag waarop Jezus verrezen is, ligt
3 weken achter ons. In deze paastijd wil ik even blijven stilstaan
bij die ene vraag. Wat betekent voor mij : ``Jezus is verrezen’’?
Hoe stel ik me die Jezus voor? Hoe sterk leeft dit verrijzenisgeloof
in mij, in mijn omgeving?
Jarenlang hebben wij in onze geloofsbelijdenis
volgende woorden uitgesproken : ``Die geleden heeft onder
Pontius Pilatus, gekruisigd is, gestorven en begraven, die
neergedaald is ter helle, de derde dag verrezen uit de doden’’.
Waarschijnlijk spraken wij deze oude geloofswoorden uit zonder
veel nadenken. Misschien houden sommigen onder ons zich vast
aan deze woorden op een manier die hen van jongs af aan vertrouwd
is. Maar voor vele anderen, en wellicht voor de meeste jongeren
onder ons, klinken deze woorden vreemd. Ze weten niet wat
ze met die woorden moeten aanvangen in hun leven. Sterker
nog, ze beschouwen die verhalen als achterhaald, primitief.
En toch vormt de uitspraak ``die verrezen is uit de doden’’
het kernpunt van ons geloof. Daar draait alles om. Daar staat
of valt alles mee. Deze centrale betekenis van Jezus’ verrijzenis
wordt door Paulus heel indringend aangeduid in volgende uitspraak
: ``Als Christus niet is verrezen, is onze prediking zonder
inhoud en uw geloof zonder grond’’ (1 Kor 15,14). Als we de
verrijzenisverhalen letterlijk opvatten, alsof ze een historisch
verslag zijn, dan zijn ze voor velen onder ons ongeloofwaardig.
Maar als we ze lezen naar hun diepere betekenis, dan zeggen
ze iets over God die leven geeft en toekomst, over Jezus die
ook na zijn dood aanwezig blijft, maar ook over de mens die
geroepen is tot leven. Daarover gaat het in deze viering.
KINDERGEBED (voorgelezen door
een kind; uit Iny Driessen, Bidden met kinderen: even stil
, p. 26)
Pasen
Jezus, je leeft!
Ik begrijp niet hoe of waarom,
het is het grote geheim van God,
maar het moet met jou zijn
als met een boom in de winter:
hij lijkt helemaal dood,
maar in de lente krijgt hij volop knoppen,
blaadjes, bloemen, vruchten –
leven!
Waarom zouden we niet geloven
in jouw verrijzenis
als de hele natuur om ons heen
weer tot leven komt?
Ach, je kent ons wel:
ons geloof is vaak zo klein...
Maak jij het groter?
We kennen allemaal de
verrijzenisverhalen vanuit de evangeliën. Echter, de oudste
verkondiging van de paasboodschap vinden we in de Handelingen
van de Apostelen. Het zijn korte uitspraken over Jezus’ verrijzenis.
Ze worden gebruikt in de vijf toespraken van Petrus die vol
vuur en vlam over Jezus getuigt. Laten we nu luisteren naar
1 van die toespraken.
EERSTE LEZING Handelingen 4, 8-12
Ook al werden ze uitgesproken
in heel verschillende situaties, toch treffen we in die toespraken
dezelfde structuur aan. Plechtig, maar ook moedig en zelfs
opstandig en uitdagend worden er drie dingen verkondigd:
Gij hebt Jezus gedood, zoals voorzegd was in de Schriften,
maar God heeft Hem opgewekt uit de dood, zoals gezegd is,
en wij zijn hiervan getuigen.
Het verkondigingsschema
werkt met een tegenstelling: ``gij hebt hem gedood, God heeft
hem opgewekt uit de dood’’. Deze verkondiging was de openlijke
ontkenning van het oordeel en het vonnis van de hogepriesters
en het Sanhedrin. En dat moet erg revolutionair geklonken
hebben, want zij ging recht tegen de gangbare opvatting in.
Het feit dat Jezus door de joodse leiders als misdadiger uit
de weg was geruimd, betekende automatisch dat God zich ook
van hem had afgekeerd. Want de leiders vertolkten de stem
van God, God sprak door de leiders. Die overtuiging zat diep
bij het volk. Met hun verkondiging moesten Petrus en de andere
leerlingen dwars door de heersende publieke opinie heen breken.
Aan de mededeling van
Jezus’ opwekking wordt altijd de opdracht verbonden van de
leerlingen: ``… en daarvan zijn wij getuigen’’. Dit betekent
niet dat ze ooggetuigen waren van de verrijzenis, maar wel
dat zij door hun optreden aantoonden dat de verrijzenis echt
was, dit wil zeggen dat de kracht van de Verrezene in en door
hen aan het werk was. Aan hen had zich het eerste wonder
voltrokken. Bij het kruis waren ze op de vlucht gegaan, ontredderd
en ontgoocheld door de gebeurtenissen en vol schrik voor de
joden. In zo’n sfeer kon het geloof in de verrijzenis geen
wortel schieten. Maar dan gebeurde er iets onverwachts. Bange
en verslagen mensen werden nu vrijmoedige en vastberaden mannen.
Deze twaalf eenvoudige mensen durfden het opnemen tegen de
machtshebbers. Onverklaarbaar. Er moet ``iets’’ gebeurd zijn,
dat die radicale ommekeer veroorzaakt. Dat nieuwe is de
verrijzenis. De paaservaring dat de Heer leeft, wordt
bevestigd door een andere ervaring. Er is niet alleen aan
Jezus iets gebeurd, maar ook aan henzelf. Zij treden naar
voren als nieuwe mensen, en het is de Heer die dit alles in
hen bewerkt.
In de loop der eeuwen
zijn er verschillende verklaringen gezocht voor die radicale
verandering bij de leerlingen. Sommigen hebben het over een
zelfsuggestie of uitvinding van de leerlingen. In de psychologie
spreekt men over een projectie waarbij men zijn verlangens
onbewust gaat toeschrijven aan een ander. Er is maar 1 steekhoudende
verklaring voor die grondige verandering bij de leerlingen.
Dat is het gebeuren dat hen overkomen is en dat niet in hun
eigen macht lag: de ervaring dat Jezus hen niet in de steek
laat. Zelf zeggen de leerlingen dat Jezus zich op een nieuwe
wijze aan hen heeft laten zien. Maar dit ``zien’’ veronderstelt
wel een zeker geloof. Het gaat dus om meer dan een louter
zintuiglijk ``zien’’.
LIED 503: "Gij zijt voorbijgegaan"
Al wandelend doorheen
de bijbel, zouden wij de verrijzenis van Jezus een knooppunt
kunnen noemen, waar wegen samenkomen en in elkaar lopen, waar
wegen weer vertrekken en uit elkaar lopen. Alles begint er
en eindigt er. Het is geen losstaand gebeuren. Wat is nu de
betekenis van het feit dat Jezus verrezen is? Het verrijzenisgeloof
zegt ons 1. iets over God, 2. iets over Jezus en 3. iets over
onszelf. Ten eerste zeggen Verrijzenis en Pasen ons alles
over God. Gods kracht en onherroepelijke trouw worden hier
overduidelijk. Ten tweede staan de dood en de verrijzenis
van Jezus niet los van elkaar. Zowel zijn sterven als zijn
verrijzenis liggen helemaal in de lijn van zijn leven. Beide
gebeurtenissen zijn slechts te begrijpen in het licht van
dit leven. Ten derde werpt Pasen niet alleen een nieuw licht
op God en op Jezus maar ook op onszelf. De paasoverwinning
geeft ons leven een nieuwe glans en ons sterven een onvoorstelbaar
perspectief. Met andere woorden, wat Pasen zegt, geldt niet
alleen voor Jezus, deze unieke mens. Met Jezus is gebeurd
wat ook met ons zal gebeuren. Jezus leeft en wij met Hem.
Hij is de eerste en wij volgen.
Maar hoe kunnen wij
nu reeds die verrijzenis beleven en de kracht van Zijn
opstanding ervaren? Persoonlijk ervaar ik de verrezen Heer
en met Hem in feite elke verrezen mens als een bolleke liefde.
En die liefde gaat nimmer verloren, ook niet na de dood.
In die gedaante voel ik Jezus voortleven onder ons, in ons,
maar ook iedere gestorven mens die ik heb liefgehad en in
de eerste plaats mijn zoontje. Zo wordt verrijzenis een kracht
in mijn leven van elke dag die verdriet ombuigt in vreugde
en me stuwt naar medemensen … om ook hen te doen opstaan
boven alles wat hen onderdrukt. De Bijbel kent ook andere
beelden waarin we die persoonlijke en levende band met Christus
en zijn Vader kunnen uitdrukken en beleven. In het verhaal
van de Goede Herder vangen we ook een glimp op van die onmeetbare
liefde waarmee Jezus ons, zijn schapen, omringt. Laten we
luisteren naar deze evangelielezing.
EVANGELIELEZING Johannes 10, 11-18
De herder hier is een
beeld van de vaderlijke zorg van God voor de mensen. Jezus
is als God de herder die zijn volk naar het leven leidt. Er
bestaat een intieme relatie tussen de herder en zijn schapen.
Het belijden van het
verrijzenisgeloof, dat ook in deze lezing tot uiting komt,
houdt ook voor ons een appčl in om, ieder naar zijn mogelijkheden,
ons in het leven door de Verrezene te laten leiden in het
krachtige verzet tegen alles wat de mens onderdrukt. Geloven
in de verrijzenis betekent echter dat niets of niemand een
mens kan insluiten: noch oorlog, terreur, discriminatie, uitsluiting,…
Wij mogen rekenen op Gods herderschap die voor ons, zijn
schapen, in de bres springt en alle gevaren afweert die
op een mensenleven kunnen wegen en het dreigen te vernietigen.
En wij hebben daarin een bondgenoot gevonden: Jezus die door
Petrus in de eerste lezing de hoeksteen genoemd wordt.
Hij is als eerste onze weg gegaan en heeft op elk kruispunt
dat naar de dood kan voeren een weg naar het leven
gewezen. De verrijzenis is daarom het verhaal van een Levende
die de dood overwint.
Bezinningsmuziek
GROOT DANKGEBED: "Groter dan ons hart"
COMMUNIELIED : "Zoals ikzelf gezonden ben, zo moet ook
Gij …"
|