11 november 2007
Is Hij voor kleine mensen bereikbaar?
Boeren in Afrika
door de Wereldgroep
Muziek
Woorddienst: drie dialogen
1. Tussen een boerenleider
en een EU-onderhandelaar
B (Béatrice): Als vertegenwoordiger van de Senegalese
boerenorganisaties ben ik hier vandaag aanwezig op de onderhandelingen
tussen de Europese Commissie en de vertegenwoordigers van
de West-Afrikaanse regio. Jarenlang hebben de ex-kolonies
van Europa, de ACP-landen (African, Caribian and Pacific),
hun producten kunnen invoeren in Europa zonder invoertarieven.
Dit was afgesproken in de akkoorden van Lomé en later de Cotonou-akkoorden.
Bij deze groep horen veel van de allerarmste landen. Omgekeerd
betaalde Europa wel invoertarieven om Europese producten in
deze ACP-landen in te voeren. Niet-ACP-landen vinden deze
voorkeursbehandeling discriminerend. De WTO wil bovendien
wereldwijde vrijhandel stimuleren. Eind 2007 lopen de Cotonou-akkoorden
af. De Europese Commissie wil tegen dan Economische Partnerschapakkoorden
(EPA's) afsluiten met zes regio's van deze ACP-landen. Via
die EPA's mogen ACP-landen nog steeds hun producten op de
Europese markt verkopen, maar mag omgekeerd ook Europa haar
producten vrij verkopen in deze landen.
EU (Herman): Jullie verzet
als boerenorganisatie tegen de EPA-onderhandelingen heeft
geen zin. Jullie onderhandelaars zullen uiteindelijk toch
moeten toegeven. De jarenlange voorkeurs-behandeling heeft
de ACP-landen weinig opgebracht. Neem nu Senegal: omdat het
land zijn eigen producten kon uitvoeren naar Europa en tegelijk
Europese producten kon tegenhouden, bleef de productiviteit
laag. Als jullie boeren moeten concurreren met boeren uit
andere landen, zullen ze wel efficiënter moeten leren werken.
De overheid moet de infrastructuur verbeteren en investeringen
aantrekken. Als Senegal slim is en zijn goede relatie met
de belangrijkste donor, Europa, niet willen verliezen, moet
West-Afrika de EPA snel ondertekenen. Nieuwe economische stimulansen
zullen ontwikkeling brengen.
B: Volgens de EU zullen
de EPA's ontwikkeling brengen, maar volgens ons wil Europa
vooral haar eigen producten goedkoper invoeren op de markten
in het Zuiden. Zonder invoertarieven zullen de Europese producten
onze markt overspoelen. Het heeft toch geen zin dat Senegal
boeren stimuleert op een efficiënte manier tomaten te kweken
als Europa tegelijk onze markt overspoelt met goedkope blikjes
tomatenpuree? Geef landen als Senegal de tijd en het geld
om haar eigen tomatenpuree te leren maken. Pas dan moeten
wij de markt openen.
EU: Zonder die druk van
de EPA's komt Senegal er toch niet toe om haar eigen productiviteit
te verbeteren. Bovendien kunnen de ACP-landen een lijst opstellen
met gevoelige producten die ze wel kunnen beschermen.
B: Ieder land wil andere
producten beschermen maar Europa dwingt ons per regio tot
een beperkte lijst te komen. Het is duidelijk dat de zwakke
Afrikaanse regeringen niet opkunnen tegen het machtige Europa
in deze EPA-onderhandelingen. De regeringen hebben niet de
technische capaciteit en bovendien niet de politieke wil om
rekening te houden met de uiteindelijke slachtoffers, namelijk
de arme boeren. Voor veel boeren en kleine producenten in
Afrika wordt de oneerlijke concurrentie van Europese producten
de doodsteek. Daarom mogen die akkoorden er niet komen.
Muziek
2. Op de markt (dia
markt)
A (André): Hoeveel kost
die zak maïs?
M (Mieke): 1650 CFA, ongeveer 2,20 EUR, gekweekt op mijn veldje.
A: En de zak hiernaast?
M: Dat is Europese maïs 1750 CFA., ongeveer 2.30 EUR
A: Vorige week vroeg je meer voor je eigen maïs. Je hebt nu
de prijs van jouw maïs laten zakken onder de prijs van de
Europese.
M: Tja, wat kunnen we doen? Nu je hier overal de Europese
maïs kan kopen tegen lagere prijzen, moeten wij wel de prijs
van de Togolese maïs laten zakken. Anders wil niemand die
nog kopen. Maar met die lage prijs haal ik de productiekosten
er niet eens meer uit. En waar moeten we dan nog van leven?
Ik moet wel verkopen, want mijn gezin moet eten, maar eigenlijk
verkoop ik op dit moment met verlies.
Muziek
3. Tussen twee kapelgangers
( Dia: mensen van FF die blijven napraten na de mis)
FF-1. (Onzeker:)
Ik versta er niet veel van! De twee visies staan regelrecht
tegenover elkaar.
Aan de ene kant heb je het standpunt van de Europese commissie.
Zij beweren dat de nieuwe handelsakkoorden uiteindelijk tot
meer ontwikkeling zullen leiden. En dat de mensen, ook de
arme boeren, daar op termijn beter van zullen worden.
Maar aan de andere kant heb je dan weer de beweringen van
de boerenleiders zoals we die net hoorden. Ze vrezen dat ze
met hun eigen producten niet zullen kunnen concurreren. Ze
beschikken immers niet over dezelfde gunstige voordelen als
hun collega's uit het ontwikkelde Noorden. Daarom vinden zij
dat éérst ontwikkelingsprogramma's moeten opgezet worden.
Die kunnen dan zorgen voor meer gelijke kansen.
Eigenlijk lijkt met dit een veel te complexe materie. Ik zou
echt niet weten wie of wat ik hier nu moet geloven? Wat
denk jij daarover?
FF-2. Wel, ik heb me wat geïnformeerd. Ik ben eens een kijkje
gaan nemen op de website van 11.11.11. En ik ben deze week
ook gaan luisteren naar Marc Maes hier in Leuven. Hij is degene
die bij 11.11.11 deze problematiek opvolgt. Zijn uiteenzetting
was heel helder en leerrijk.
En hoe meer ik er over te weten kom, hoe meer ik me betrokken
voel. Ik krijg echt wel te doen met deze boeren en boerinnen
uit het Zuiden. En de rol die Europa hierin speelt lijkt me
toch niet zo zuiver.
FF-1. Maar toch, ... ik blijf toch met veel vragen zitten.
|
Hier op Filosofenfontein
is er altijd al een sterke bekommernis geweest voor
de Derde Wereld problematiek. We hebben telkens opnieuw
projecten gesteund. Veel meer kunnen we toch niet doen?
Ja, en eerlijk gezegd, soms denk ik wel eens: 'Dit is
toch niet veel meer dan een druppel op een hete plaat?
Wat is de zin daar allemaal van?
FF-2. Het is precies
daarom dat organisaties als 11.11.11, Vredeseilanden
en Oxfam Wereldwinkels, voor deze actie tegen de EPA's,
de handen in elkaar hebben geslagen. Het is ook goed
dat ze niet alleen projecten in het Zuiden steunen.
Dat ze ook middelen besteden aan educatie hier en aan
politieke acties. Samen met gelijkgezinde organisaties
uit andere landen van Europa kunnen ze dan druk uitoefenen
op onze regeringsleiders. Het is belangrijk dat ze zich
hierbij gesteund weten door ons, en door velen met ons.
|
 |
Als overtuigd christen
wil ik immers blijven geloven dat het anders kan. En dat elk
stap, hoe klein ook, en op elk niveau, kan bijdragen. Dat
elke stap kan bijdragen tot een wereld waar ook aan kleine
mensen recht wordt gedaan. Ik wil me immers niet neerleggen
bij het 'recht van de sterkste'. Dat kan en wil ik niet aanvaarden.
Duiding door Jan (1)
Het lied “Voor kleine mensen
is hij bereikbaar” is gebaseerd op psalm 72. Het is de koning
die aandacht heeft voor de kleine mens. Je kan de psalm lezen
als een lofzang op de ideale koning, een koning die de wijze
Salomo nog overtreft. Maar de psalm is ook een gebed waarin
gevraagd wordt dat de koning zich zou laten leiden door Gods
wijsheid om een goede herder te worden. We zullen het lied
619-620 niet in één keer zingen, maar af en toe even halt
houden om te blijven staan bij een bewerking van deze psalm
door Lloyd Haft. Deze versie is veel korter en in mineur.
Er worden vraagtekens geplaatst bij de euforie van de psalmist.
Bij Oosterhuis begint de psalm:
Geef uw wijsheid, God,
aan de koning,
leg uw koninkrijk in zijn handen,
dat hij een herder mag zijn voor uw mensen,
voor uw arm volk een rechtvaardige rechter.
Lloyd Haft zet hiertegen
zijn aarzelende vraag:
Gaf u aan enkelen ogen
die ik niet meer zal hebben?
koningen, koningszonen? –
Lied 619-620: "Voor
kleine mensen is Hij bereikbaar"
Tussendoor: (Jan)
Duiding (door Jan)
Zijn er nu nog zo’n koningen?
Hoe kan vrede op aarde er uitzien? Kunnen we redding brengen?
Is er hoop?
De psalmist looft de koning om zijn binnenlands beleid, hij
is een rechtvaardige rechter voor de armen, verknechting krijgt
geen plaats en het land is welvarend. Op wereldschaal heeft
de koning gezag, zijn rijk is uitgestrekt en hij verdedigt
het met succes tegen vijanden. Ook al heeft deze koning wel
wat feodale trekjes, we zouden hem toch nog wel als model
aan onze politieke leiders willen voorstellen. Een model voor
eerste ministers en presidenten uit het Noorden en uit het
Zuiden.
Wie zijn onze leiders?
In het Noorden hebben ze de voorwaarden gecreëerd waarin zich
welvaart voor velen kon ontwikkelen, maar nog steeds niet
voor allen en de burcht Europa blijft gesloten voor bootvluchtelingen.
Wij vragen met te weinig aandrang aan onze leiders dat ze
bezorgd zouden zijn voor het Zuiden. En in het Zuiden hebben
ze het ook niet getroffen met hun leiders. Generaals brachten
een welvarend Birma naar het faillissement en onderdrukken
het volk. Mugabe heeft zich ontpopt tot dictator en hongersnood
gebracht in een land dat een graanschuur was. Wordt er geen
wijsheid meer gegeven aan koningen en hun zonen?
Regen valt op de aarde
en zie, het groen schiet op. Onze communicatie- en transportmiddelen
brengen welvaart, maar ontwrichten ook maatschappijen en overspoelen
lokale markten in het Zuiden.
De gouden tijd is nog niet
aangebroken, maar soms breekt een zonnestraal door als we
horen van een kleine boerin en haar boer die in een vergeten
dorpje dankzij micro krediet toekomst maken voor hun gezin.
Projecten zoals Mbonwe in Kameroen ondersteunen lokale gemeenschappen
en creëren politieke bewustwording in het Zuiden en in het
Noorden.
Muziek
Rapportering vanuit
kindernevendienst
Offerande (ondertussen
lied 520: "Dan komt de dag")
Tafelgebed (Uit
het boek: Naam die zin is van ons leven (Carlos Desoete))
Toen was er de macht
van de Romeinse keizer
en de onmacht van een verdrukt volk.
Er was de willekeur van Pilatus en Herodes,
het meeheulen van tollenaars
en het compromis van hogepriesters en farizeeërs.
Er was de vrijheidsstrijd van Galilea
maar die was in de kiem gesmoord:
de doden waren niet te tellen.
Er was de massa armen, kleine mensen,
zonder hoop op beter.
Er was geen blijde boodschap voor hen.
Nu is er de macht van de Wereldbank
en de nieuwe wereldorde van de koopkracht.
Er is de alomtegenwoordigheid van de reclame
en de willekeur van multinationals.
Er is het meeheulen van politici
en het compromis van de kerken.
Er is het taaie vechten van velen
voor vrede en gerechtigheid.
Er is het opkomen voor de rechten van de mens
en voor het behoud van de schepping.
Er is de onmacht van volkeren in duisternis.
De hongerigen krijgen niet te eten,
de gevangenen worden niet bevrijd,
de werklozen vinden geen werk.
REFREIN: "Wek uw kracht en kom ons bevrijden"
Toen was er een man, Jezus van Nazareth,
die naast hen ging staan,
hun leven deelde, zijn leven brak.
Ik ben er voor jullie, zei Hij,
om te dienen,
om te redden wat verloren is.
Stem van hoop en bron van leven
voor allen die gezeten waren
in de schaduw van de dood.
Vlijmscherpe aanklacht tegen alles wat corrupt,
schijnheilig, onrechtvaardig was
in mensen en structuren.
Opkomend voor de mens, de kleine vergeten mens,
opdat aan hem Gods Wil zou gebeuren.
En trouw, ook als het kruis niet meer te ontwijken was.
Toen hij die laatste avond brood brak
en wijn ronddeelde en zei:
'Neem en eet Mij, drink Mij,
ik ben aan U gegeven',
wist Hij waar hij aan toe was:
zijn gebaar was werkelijkheid, nog diezelfde nacht.
De graankorrel moet in de aarde vallen
om vrucht voort te brengen.
REFREIN: "Wek uw kracht en kom ons bevrijden"
Nu zijn wij hier:
staande in de beweging die Hij gemaakt heeft.
We leven van dezelfde droom.
Wij herkennen dezelfde opdracht.
En de kracht die Hem voortstuwde,
is ook onze kracht.
Omdat Hij het ons heeft voorgedaan
en met aandrang vroeg het te blijven doen,
nemen wij opnieuw brood in onze handen:
ons leven als voedsel en levenskracht voor mensen.
We breken en delen het met elkaar
en we spreken uit, al doende:
Neem ons, eet ons,
hier is ons leven, voor u.
REFREIN: "Wek uw kracht en kom ons bevrijden"
En wij bidden dat ook dit geven van onszelf
teken en aanzet mag worden van een nieuwe wereld.
We nemen ons leven in handen
Als een beker van vreugde en verbondenheid.
En we delen met elkaar en spreken uit al doende:
Neem ons, drink ons, hier is ons leven voor u:
al wat we zijn en hebben,
al wat wij voor mensen kunnen betekenen.
En wij bidden
dat in de gave van onszelf
de eerste tekenen van vrede zichtbaar mogen worden:
een nieuwe verbondenheid tussen God en mensen.
Dat wij voor kleine gewone mensen
in godsnaam blijde boodschap zijn.
Onze Vader
Muziek (tijdens Communie)
Lied na Communie: Er
kan hier wat veranderen
Mededelingen
verkoop tvv 11.11.11
Slotgebed – zending:
Marcel
Muziek
|
