19 juli 2009: 16e zondag

De Heer is mijn herder

Maurits Eycken en Annelies

Goede zondag en een rustige vakantie. Ons samenzijn openen we in de naam van de Vader, de Zoon en de Geest. Als thema van deze viering kozen we één van de tussenlezingen van deze zondag, namelijk, psalm 23. Die heeft ons geïnspireerd als een verwoording van geloven. Ons, dat betekent Annelies en mezelf. Twee heel verschillende benaderingen, een als een verwoording van diep vertrouwen en een van verantwoordelijk-heid.

Lied nr 512: “De Heer heeft mij gezien”

Openingsgebed

Goddelijke Herder
die de mensheid op uw schouders draagt,
laat de staf van uw woord
ons begeleiden op onze weg
Wees de stem
die ons bijeenroept,
zodat wij ons durven toevertrouwen
aan het licht van de dag
en wij antwoord kunnen bieden
aan de uitdagingen
van deze wereld.
Door uw kracht bewogen
en bezield.

Samen lezen: Psalm 23 toegeschreven aan David

De Heer is mijn herder,
het ontbreekt mij aan niets
Hij laat mij rusten in groene weiden
en voert mij naar vredig water,
hij geeft mij nieuwe kracht
en leidt mij langs veilige paden
tot eer van zijn naam.
Al gaat mijn weg
door een donker dal,
ik vrees geen gevaar,
want u bent bij mij,
uw stok en uw staf,
zij geven mij moed.
U nodigt mij aan tafel
voor het oog van wie mij benauwen
u zalft mijn hoofd met olie,
mijn beker vloeit over.
Geluk en genade volgen mij
alle dagen van mijn leven,
ik keer terug in het huis van de Heer

Korte bezinning:

Deze psalm drukt een fundamenteel vertrouwen uit. De tekst wordt toegeschreven aan David, niet de machtige koning of Opperpriester van een geïnstitutionaliseerde godsdienst. In deze psalm staat hij nog in de traditie van de “ark van het verbond”, en de “verbondstent”. Hij is de gelovige, die zoals het Godsvolk in Egypte recht staat met de staf in de hand, klaar om verder te trekken.

Voor ons is dit niet enkel een beeld, maar ook een realiteit. Een wereld van oppervlak-kigheid, individualisme en overdreven consumptie is zeker onze thuis niet. Wij kunnen niet aanvaarden dat het leven hier definitief is. Steeds kijken we voor ons uit en trekken verder naar de vervulling. We blijven bewust in onzekerheid en twijfel staan. De zin-volheid van ons leven vinden we in het samenzijn, het gedragen worden door de gemeenschap. Daar vinden we de kracht om samen te werken aan solidariteit, aan verbondenheid, zorg en aandacht voor kwetsbaarheid.

Het is een kracht die de machtigen van deze wereld verontrust, zoals het in het Magnificat verwoord wordt.

Want machtigen haalt Hij omlaag van hun troon,
eenvoudigen brengt Hij tot aanzien;
Behoeftigen schenkt Hij overvloed,
maar rijken gaan heen met lege handen

De voorbeelden hiervan zijn legio
- de kracht van Maarten Luther King
- de kracht van Gandhi
- de kracht van Mandela
- maar ook onze strijd tegen onrecht en uitsluiting,
- de weg die holebi’s in onze samenleving moesten gaan of nog moeten gaan,
- vrouwen die nog moeten opkomen voor gelijke rechten
- elke vorm van onrechtvaardigheid, verdrukking, honger

Voor niet-gelovigen, klinkt dit naïef en on”geloof”elijk, omdat wij kracht en zekerheid vinden in een “niet te bewijzen overtuiging”, die haaks staat op de schijnidealen van deze maatschappij; omdat wij ons laten roepen door “wie wij God noemen”.

Lied nr 263: "Gij verschijnt niet op de wolken"

Bezinning: Annelies

(1) Als ik probeer aan te voelen wat de herder uit psalm 23 werkelijk doet voor zijn schapen, dan merk ik dat er nog heel wat verantwoordelijkheid en initiatief is weggelegd voor de schapen zelf.

De herder brengt de schapen tot in de groene weiden, maar ze moeten er zelf van eten. Hij brengt hen bij vredig water, maar ze moeten er zelf van drinken.
Het is dus voor mij als mens mijn verantwoordelijkheid om iets te doen met dat aanbod van weiden en water,
om er voor te kiezen en het tot mij te nemen.
En het te “verteren”.

Als ik in de groenste weide lig zonder te eten dan verhonger ik,
als ik bij het vredigste water lig zonder te drinken dan droog ik uit.

Wat die herder verder nog geeft, is niet een pasklare "voorgekauwde" oplossing voor mijn problemen,
maar de kracht en moed, dus de energie, om zelf mijn verantwoordelijkheden op te nemen.

Die kracht en moed zijn be-geest-ering, adem.
Die adem is niet alleen wat mijn lichaam, samen met voedsel en drank, nodig heeft
om te blijven functioneren in deze wereld.
Die be-Geest-ering is ook wie wij samen met de Vader en de Zoon onze God noemen.

(2) Ik herken me in psalm 23 niet alleen in de schapen. Ik kan de herder van deze psalm ook als model nemen voor mijn eigen doen en laten als mens naar de medemens toe die in nood is.
Dan zie ik een sterke oproep om ook daar te zorgen dat ik een aanbod verzorg, waarbinnen de andere zijn/haar eigen verantwoordelijkheden op kan nemen.
Een oproep om vooral niet te trappen in de traditionele valkuil van de hulpverlener die vol goede bedoelingen maar betuttelend alles eens vlug voor een ander gaat oplossen.

(3) Bovenal lees ik in de psalm dat ik niet noodzakelijk nu eens alleen maar schaap, dan eens alleen maar herder kan zijn. Ik ben allebei, op elk moment.
Want in mijn handelen in deze wereld weet ik me gedragen door mijn herder.
En wat die herder me schenkt, kan ik onmogelijk voor mezelf houden.

Muziek: uit Magnificat
Tafelgebed

“Omdat gij het zijt”: refrein van 553

Gezegend zijt Gij
levende God
omwille van hem
de zoon van de mensen

Woord en gestalte
van uw heerlijkheid
beeld en gelijkenis
van uw trouw

Omdat gij het zijt

die werd vernederd
en gebroken
die werd verheven
in uw licht

Instellingswoorden

die wordt gehoord
die wordt geleefd
die komen zal
in deze wereld

die ons een nieuwe
naam zal geven
die onze weg is
door de dood

die wij herkennen
die wij verkondigen
hier in het breken
van het brood
Omdat gij het zijt
Onze vader
Vredeswens

Wanneer we elkaar zo dadelijk de vrede toewensen, voegen we daar vandaag een tastbaar symbool aan toe dat we mee naar huis nemen.  We hebben gekozen voor een kwetsbaar plantje dat onze verschillende interpretaties van psalm 23 in zich verenigt.
Wanneer we dit plantje straks een plaats geven in onze tuin of in een bloempot, dan geloven en vertrouwen we dat het kan uitgroeien tot iets veel groters en sterkers.
Maar we weten ook dat het plantje daar groeikracht en energie voor nodig heeft.  En dat wij, als uinman / vrouw, aangesproken worden om onze verantwoordelijkheid op te nemen om dit plantje een veilige 
omgeving te bieden.

We nodigen jullie dan ook uit om elk eerst een plantje te kiezen en het daarna te schenken aan iemand in deze gemeenschap, misschien iemand die je heel goed kent, misschien iemand met wie je nog niet veel contact gehad hebt.

Doorgeven van het brood: muziek uit Magnificat

Lied 413: ”Blijf mij nabij wanneer het duister daalt”

Voorbeden (in aansluiting met psalm 23):
Dan nodigen wij jullie uit om samen te bidden. Na elke voorbede zingen we het refrein "Keer u om naar ons toe, keer ons toe naar elkaar".

Een gebed voor wie door een donker dal gaat.

Dat wij de genade herkennen wanneer die zich aanbiedt
en niet koppig verwachten of eisen
om voorgekauwde oplossingen aangereikt te krijgen.

Dat we niet in frustratie, angst of woede ons afkeren
van wie ons een duurzamer pad wil leren kennen,
ook en vooral op moeilijke dagen.

REFREIN nr 123: “Keer u om naar ons toe, keer ons toe naar elkaar”

Een gebed voor iedereen aan wie mensen in nood zijn toevertrouwd.

Dat we de verleiding weerstaan om onze kant-en-klare oplossingen op te dringen.
Dat we geduldig de noden én de kracht van anderen leren herkennen.

REFREIN nr 123: “Keer u om naar ons toe, keer ons toe naar elkaar”

Een gebed voor al wie bouwt aan het kader
waarbinnen onze wereld een zorgende wereld kan zijn.

Dat we blijven kiezen voor een beleid
waarin groene weiden en rustige wateren aangeboden worden.

Dat we toegankelijke opleidingstrajecten blijven uitstippelen
waarin mensen kunnen leren
een goede herder te zijn in een wereld van honger en dorst.

REFREIN nr 123: “Keer u om naar ons toe, keer ons toe naar elkaar”

Een gebed onze gemeenschap hier op Filosofenfontein.

Dat wij hier kracht en moed vinden in de mensen en de natuur,
in de stilte, de riten en de woorden,
in brood en wijn,
in de genade die hier leeft.

REFREIN nr 123: “Keer u om naar ons toe, keer ons toe naar elkaar”
Zending