8 mei 2011 3e Paaszondag (Lucas, 24, 13-35)
Het Emmaüsverhaal : ontmoeting openbaring
verrijzenis
Frank Cuypers
Intredelied 363 "Gij
zijt voorbijgegaan"
Inleiding woorddienst
Wij weten ons
samen in de naam van de Vader en de Zoon en de Heilige Geest.
Ik vind de periode na Pasen elk jaar weer een heilstijd. Dat heeft
te maken met een aantal factoren: lente, meimaand
maar ook
omdat we in de zondagsvieringen in de verschijningsverhalen
- lezen over de levende Jezus.
De verhalen over de historische Jezus zoals hier gebracht
en geduid in Filosofenfontein vind ik zeer verrijkend omdat
ze mijn leven mee inspireren en richting geven. Maar de verschijningsverhalen
vind ik bijzonder, omdat ze mij spreken over de Christus die hier
vandaag bij ons is, die morgen met ons allen op pad zal gaan.
We lezen vandaag het Emmaüsverhaal. Het Emmaüsverhaal
is voor mij van bijzondere betekenis. Sinds meer dan 30 jaar vorm
ik, samen met een aantal zeer dierbare - vrienden, een bezinningsgroep.
Wij zijn destijds 1980 - gestart in het kader van een initiatief
van het bisdom Hasselt, waarbij in het Leuvense studentenmilieu
verschillende Emmaüs bezinningsgroepen gevormd werden.
Ook al is het centrale initiatief hiervan vanuit het bisdom ondertussen
gestopt, onze Emmaüsgroep blijft op eigen kracht,
of is de kracht gedreven door de Geest, doorgaan. Wij komen maandelijks
samen rond een thema, door iemand van de groep uitgekozen, om hierover
met elkaar te delen en te bezinnen. Het zijn telkens ook
al door de jarenlange vriendschap rijke en deugddoende ontmoetingen
van binnenkant tot binnenkant.
Of om het met de Emmaüsgangers te zeggen: ervaringen van brandde
ons hart niet in ons? Wij voelen hoe de Levende met ons op
weg is; gisteren, vandaag, morgen. Laten wij ons vertrouwen in God
uitzingen:
Lied 112: "Heer Jezus, koning en gezalfde Gods"
Openingsgebed (p151
Sytze de Vries)
God van de nieuwe morgen,
die ook óns licht wilt zijn,
verberg U niet
maar geef U ons te kennen
en wees hier aanwezig
in onze gemeenschap
in ons lied,
in ons gebed.
Bekrachtig ons
met uw woorden
die ons spreken van uw beloften,
die ons verlangen wekken,
die ons wegen wijzen
en doe ons
in deze gulden Paastijd
leven met Jezus
voor ogen
die deze woorden volbracht
en ze nog voor ons uitdraagt
tot de voleinding der wereld.
Evangelietekst: Lucas 24, 13-35:
uit Koning op een ezel Nico ter Linden p23
Tussenzang 360: "Christus
is Verrezen"
Homilie
Het spoor
van Gods liefde dat Jezus naliet langs het meer en op de zandwegen
van zijn land en, op een bijzondere wijze, op Calvarie, zou in
de nacht van de geschiedenis verdwenen zijn als Hij niet als de
Verrezene de dood had overwonnen. Slechts zo kan Hij nu overal
en altijd met ons meegaan in de geschiedenis. Heel zeker, de Verrezene
blijft het woord van het evangelie ook nu met kracht spreken.
Hij blijft ook zijn gekwetste handen en zijde tonen. Maar Hij
overstijgt nu metterdaad de kring van zijn vrienden en Hij doorbreekt
alle grenzen om ook in onze tijd met ons mee op te trekken en
overal en altijd aanspreekbaar te zijn
Dit is een stukje
uit een bezinning van Mgr. Schruers, getiteld De Verrezene
gaat met ons door de tijd. (verschenen in het boekje Heel
ons hart ). Ik was erg getroffen door deze tekst, en heb haar
onlangs gebruikt bij een bezinning met onze Emmaüsgroep, ter
voorbereiding van deze viering. Ik wil graag een aantal aspecten
die we toen besproken hebben met jullie delen.
Ontmoediging
Zij spraken met elkaar over alles wat was voorgevallen;
en wij die leefden in de hoop dat Hij degene zou zijn die Israel
zou verlossen:
Ik kan het mij voorstellen: hoezeer de Emmaüsgangers diep ontgoocheld
en ontmoedigd waren. Ontgoocheld over hoe alles was afgelopen. Alles
waarvoor ze zich zo geëngageerd hadden, leek met de dood van
Jezus aan het kruis, voor niets geweest. Alles waarvoor ze zich
zoveel problemen op de hals gehaald hadden, misschien op de eerste
plaats in hun eigen huishouden, was voor niets geweest. De man in
wie ze zo geloofd hadden was gestorven, en met hem al wat Hij verkondigd
had en waarop ze gehoopt hadden.
Het is een gevoel dat mij tegenwoordig regelmatig overvalt. Denk
maar aan alles wat gebeurt binnen de kerk, de politiek, de maatschappij.
Hen die je als leiders aanziet en vertrouwt, laten je in de steek.
Om het even meer specifiek over de kerk te hebben: ik denk dat de
problemen binnen de kerk veel fundamenteler zijn dan het recent
aan het licht gekomen seksueel misbruik. Al veel langer verliest
de kerk haar aantrekkingskracht en uitstraling. De recente gebeurtenissen
zijn daarbovenop nog een extreme uitspatting.
Ik denk dat we het failliet meemaken van een gepropageerd christendom,
dat het vooral moet hebben van moraal, van wat er te
doen staat, van wat moet gedaan worden en van wat niet mag. Zulk
een christendom is gedoemd om te mislukken, want we kunnen niet
anders dan, geconfronteerd met zulke lijst van opdrachten, plichten
en verboden, te kort schieten.
Waar vinden of horen we nog de boodschap van Gods liefde voor ieder
van ons? Waar vinden of horen we over Gods genade voor ieder van
ons? Nochtans is dat volgens mij de kern van het christendom: Gods
genade en persoonlijke liefde voor elk van ons.
Toch vind ik het van het grootste belang dat we, ook in periodes
van ontmoediging, zoals Emmaüsgangers, onze ervaringen met
elkaar blijven delen. En in elke ontmoeting ruimte laten voor de
vraag: "hoe is het met jou?
Maar
hun ogen werden verhinderd Hem te herkennen
Ik kan het mij voorstellen: hoezeer waren de Emmaüsgangers
opgeslorpt door hun eigen bekommernissen. Hoe vaak niet stel ik
vast dat mijn eigen hart gesloten en bevreesd is. Dat ik door de
drukte van al wat er te doen staat, door mijn eigen agenda, door
de moraal die oplegt wat te doen en wat niet te doen, niet in staat
ben om met een open en onbevangen blik naar de wereld te kijken.
Ik vraag mij daarbij dikwijls af: ben ik een bevrijde mens, gedraag
ik mij nu als een bevrijde mens?
Hoeveel deugd doet het dan in een ontmoeting, een viering of bezinning,
een tekst, een muziekfragment, de schoonheid van de natuur, de woorden
van Jezus te mogen ervaren: Vrede zij U.
Brandde ons hart niet in ons?
Ik kan het mij voorstellen: het gevoel dat de leerlingen hadden
toen Jezus met hen meeliep en voor hen de Schriften ontsloot. Het
is hetzelfde gevoel en dynamiek die ontstaat na een ervaring, een
ontmoeting, waarin wij Gods genade over ons ervaren. Het is de genade
die we kunnen ervaren in het samenzijn met elkaar: thuis, onder
vrienden, in onze kapelgemeenschap.
Het is de genade die we ervaren als tegen alle menselijke
berekeningen in onze inspanningen en inzet op een onverwachte
wijze gezegend worden en vruchtbaar zijn.
Dit is een ervaring die jullie misschien ook kennen. Een gesprek,
een taak waar je tegen opziet. Je weet niet goed hoe er aan te beginnen,
je twijfelt aan de goede afloop, je bent er niet gerust in of je
wel de juiste dingen doet. Maar je begint er toch aan, stap voor
stap; en gaandeweg, en vooral achteraf, merk je dat de juiste dingen
gebeurd zijn, en geraak je bewust van een aanwezigheid die naast
je was.
Of het is de ervaring van een ontmoeting waarvan je vooraf niets
verwacht hooguit enkel de praktische aspecten die de aanleiding
van de ontmoeting uitmaakten.
Maar plots groeit de ontmoeting uit tot een bijzondere ervaring,
en blijft er veel meer over dan waarover het aanvankelijk ging.
Het is de genade die we ervaren in duizend-duizend dingen waarvoor
we dankbaar moeten zijn en die, als we terugkijken, de rode draad
doorheen ons leven kan zijn.
Het Emmaüsverhaal is een Ontmoetingsverhaal, én een
Openbaringsverhaal, én een Verlossingsverhaal. Het Emmaüsverhaal
stelt de kracht van de ontmoeting centraal; niet de moraal; er komen
geen opdrachten uit; als er al iets te doen valt, is het vanuit
de kracht van de ontmoeting met Hem.
Wij ontmoeten de Levende, en de Levende ontmoet ons, op onze weg.
Onze weg wordt zijn weg en zijn weg, wordt onze weg. Op die manier
wordt christendom geen onmogelijke to do list maar kunnen
we leven vanuit het Emmaüsperspectief: hoe zwak en beperkt
ook, toch spreekt mijn engagement van God, die mij vanuit een volheid
bewoont. Amen.
Offerande muziek: Haendel,
Concerto no 6 in B flat major for harp
Groot dankgebed: (Gezongen
liedboek Oosterhuis p 197; refrein: 112
"Ubi Caritas")
Stilte nu -
Dienst van brood en wijn.
Ontferm U, kom bevrijden, maak begin.
Die gezegd wordt dood maar levend
Jezus dienstknecht lam en herder
levend brood en ware wijnstok,
kind van mensen eerstgeboren
verschijn ons dat wij U herkennen
eerste uit de doden.
En hij hield zich
alsof hij nog verder moest gaan.
Zij smeekten hem : Blijf bij ons,
de dag is al gedaald.
En het geschiedde
toen hij daar met hen aan tafel was:
hij nam het brood,
sprak de zegen uit,
brak het en gaf het hun.
Toen werden hun ogen geopend.
Verschijn ons dat wij U herkennen
eerste uit de doden.
Zon ben ik, poolsneeuw,
waterval, steenwoestijn,
goudrots en stofgoud
vonken en as -
van velen één ben ik
met velen één zijn wij -
Komende Levende
wees ons nabij.
Onze Vader + vredeswens
Communie muziek: Vivaldi
Gloria RV589 Domine Deus (6)
Communielied: 369 "Als
een levende"
Gebed (Mgr. P. Schuers)
Jezus, verrezen Heer,
overal waar wij komen, staat Gij te wachten,
op onze wegen gaat Gij vriendelijk mee.
Als Gij onderweg tot ons spreekt,
midden het gesprek van de mensen,
en wanneer Gij het brood breekt,
wordt ons hart dan toch een beetje vuriger.
Soms is het alsof Gij in ons midden, van hart tot hart
onze naam uitspreekt, heel teder.
En als de deuren van ons huis en hart zich sluiten,
komt Gij tot ons onverwachts, uw handen nog gekwetst,
met uw liefste woord : Vrede!
Wij danken U omdat Gij steeds met ons verder gaat.
Aankondigingen en zegen
Moederdag : op deze Moederdag : een bijzondere proficiat en
vooral dankbare gedachte aan alle moeders.
Muziek: Vivaldi Salve
Regina RV617 (16 - 19) The Complete Sacred Music - CD 7)
----------
Met dank aan de Emmaüsgroep Leuven
Andere Bronnen : Mgr P. Schruers, Heel ons hart Evangelische
spiritualiteit vandaag (Halewijn)
|