15 februari 2015: 6° zondag
De genezing van een besmettelijke zieke (Mc.1,39-45)
Marcel
Braekers
Openingszang 103: Gezegend deze dag
Begroeting
In de voorbije drie weken hebben we het begin van het Markus-evangelie
beluisterd. Markus wilde zijn geloofsgenoten in Rome laten aanvoelen
hoe die Jezus had geleefd. En heel pedagogisch beschrijft hij aan
het begin van zijn evangelie hoe zon dag van Jezus eruit zag.
Het was sabbat en dus ging Jezus naar de synagoge waar Hij het woord
nam, maar door man met een onreine geest werd onderbroken. Jezus
legde de demon het zwijgen op en ging na de religieuze dienst naar
het huis van Petrus waar Hij diens schoonmoeder genas. Tegen de
avond kwamen vele zieken om door Hem genezen te worden. Zo werd
het nacht en bleef Jezus in het huis van Petrus om te overnachten.
Maar midden in de nacht stond Hij op om te bidden. Geef toe, een
wel goed gevulde dag.
Zo wil Markus zijn geloofsgenoten in Rome op sleeptouw nemen om
zich door die Jezus te laten raken. Hij was een man met een bijzondere
macht om mensen te genezen en Hij sprak met groot gezag, niet zoals
de schriftgeleerden. En ten slotte: die Jezus leefde en bad in intense
verbondenheid met zijn Vader.
Voor een aandachtige lezer was dit een dag vol vrede en heil. Niet
toevallig een sabbat, de dag waarop de schepping tot voltooiing
kwam. Markus construeerde zo met een aantal verhalen die over Jezus
de ronde deden een dag waarop mensen genazen van alles wat hen vervreemde
of bedrukte, een dag waarop ze tot rust kwamen en hun evenwicht
terug vonden. En de kerk koos ervoor om dat verhaal op zondag voor
te lezen om zo over eeuwen heen mensen te laten aanvoelen wat zon
dag des Heren kan betekenen.
Ook wij komen samen om zon dag mee te maken. Dus in plaats
van een bezoek aan het fitnesscentrum of met de wielertoerist 100
kilometer te fietsen of op het gouden kruispunt zich te vergapen
aan de winkeletalages zijn er gelukkig ook enkelen die zich laten
inspireren door het verhaal van een dag zoals beleefd door Jezus.
Je kan er je eigen leven tegen aanleggen. Misschien heb jij ook
de kracht van het woord, het vermogen om een zieke te troosten of
samen of in het centrum van je zelf God te laten gebeuren.
Gebed
Gij die ons roept
Om uw nabijheid en bevrijdende kracht
Door te geven en wakker te maken
In wie verdrukt zijn, eenzaam en onvrij,
Wij vragen U
Wek uw kracht en kom ons bevrijden,
Maak ons tot hoorders van dit Woord
En tot kwetsbare getuigen
Van wat wij in stilte en verwondering van U vernamen.
Geloofsbelijdenis 538: Ik
geloof in de God,
die het begin en de laatste zin van de dingen is
Inleiding
op de lezing
Na de sabbatsdag van Jezus gaat het verhaal verder, want Jezus trekt
door heel het land. Onderweg wordt Hij aangeklampt door een man
met een besmettelijke huisziekte. Daarover gaat de lezing van vandaag.
Vandaar mijn bedenking als aanzet:
Hebt u ook met grote bewondering al die gezondheidswerkers zien
optreden in de landen die door EBOLA zijn getroffen? Soms alleen
nog om de overledenen te begraven, aan zieken een fles water aan
te bieden, helemaal machteloos tegenover een besmetting waar geen
hulp voor is, soms met te weinig uitrusting om zichzelf te beschermen,
maar altijd met het risico zelf slachtoffer te worden. Waar halen
die mensen de motivatie, de moed en de liefde om zich zo kwetsbaar
in te zetten? Voor mij zijn dat heiligen, soms martelaren die ons
eeuwig respect verdienen. Deze bedenking maakte ik mij bij de lezing
van het evangelie.
Een man met huidvraat komt naar Jezus. In de Nieuwe Bijbelvertaling
staat niet meer melaatsheid, omdat dit slechts één
van de vele huidaandoeningen was waaraan mensen leden. Net als met
EBOLA waren in die tijd mensen bang om besmet te worden door een
zieke. De enige afweer die men kende, was hen isoleren. Maar net
als vandaag in Afrika was dat principe niet eenvoudig. Familie en
vrienden laten een zieke niet zomaar in de steek. De voorschriften
waren daarom rekbaar. Wie een huidziekte had mocht zeker niet de
heilige stad Jeruzalem binnen. In kleinere dorpen paste men de isolatie
niet zo strikt toe. En op veel plaatsen mochten de patiënten
wel nog de synagoge bezoeken. Zo is het te begrijpen dat een man
naar Jezus komt en om genezing vraagt.
Voor en na evangelie 124: Open
die woorden
Markus 1,40-45
Homilie
Mensen waren in de tijd van Jezus
even bang voor besmetting als vandaag de mensen in Afrika of India.
De brandende zon, gebrek aan hygiëne, tekort aan kennis van
wat besmetting kon zijn, dat alles zorgde ervoor dat men niet alleen
voor de besmettelijke melaatsheid bang was, er waren zoveel andere
huidziekten waar men geen raad mee wist. U zou hoofdstuk 13 van
Leviticus moeten lezen om te begrijpen hoe men probeerde klaarheid
te krijgen. Gaat het om een kale plek? Is ze wijrood of wit? Groei
er nog haar op, enz? Allemaal vragen die de controlegeneesheer,
in dit geval de priester, moest kennen. De remedie was echter bijna
altijd dezelfde: mens isoleerde de zieke. Ik lees slechts het vers
voor dat ook een deel van de eerste lezing moest uitmaken:
Wie door
huidvraat aangetast is moet zijn kleren scheuren, zijn haar los
laten hangen, baard en snor bedekken en onrein, onrein
roepen. Zo iemand blijft onrein zolang de aandoening duurt. Als
onreine moet hij apart wonen en buiten het kamp verblijven.
(Lev. 13,45-46)
Tegen deze achtergrond
moet je het optreden van Jezus begrijpen. De besmette man valt voor
Jezus neer. Maar in plaats van weg te lopen raakt Jezus de man aan
en wordt daarmee ook zelf onrein. Diep bewogen door het fysieke
en geestelijke leed, staat er in het Grieks, laat Jezus zich raken,
raakt Hij zelf aan en trekt Hij de man uit zijn isolatie. Dat aanraken
en geraakt worden is de sleutel van het verhaal. De man hervindt
daardoor zijn waardigheid en maakt terug deel uit van een gemeenschap,
zij het van een wat speciale randgroep van volgelingen van Jezus.
En sterker nog: hij wordt door Markus voorgesteld als de eerste
verkondiger na Jezus van de Blijde Boodschap.
Na een zondag zoals Jezus die beleefde en ook wij zouden kunnen
beleven te hebben beschreven, geeft Markus opnieuw een aanzet om
over onszelf na te denken: een leerling van Jezus is iemand die
wordt aangeraakt, of die zich laat raken door Jezus boodschap.
Misschien moest je zoals deze man herstellen van een diep lijden
of droeg je een verborgen last met je mee. Of werd je getroffen
door de kracht van zijn Woord en word je geraakt in je diepste centrum.
Maar alleen zo word je leerling van Hem. Voor Markus ging het om
en existentieel krachtig gebeuren. Sterker nog: je wordt uitgenodigd
om verkondiger te worden. Niet door wat abstracte theologie of een
maatschappijleer te produceren maar door getuigen van dat aangeraakt
worden. Dat is ook het appèl dat Markus aan ons hier richt.
We hebben dus geen behoefte aan wat het kerkelijke beleid met een
homilie bedoelt. Een homilie dient een soort van actualiserende
parafrase van het evangelie te zijn, zo schrijft men voor. Ik vrees
dat men op die manier jaren lang mensen uit de kerk heeft weggejaagd.
Ik denk dat we moeten terugkeren naar het evangelie en dan hebben
we behoefte aan predikanten als bevoorrechte getuigen van wat met
hen is gebeurd. Ik ben ervan overtuigd dat hoe klein als een mosterdzaadje
ons project ook is, het dan groeikracht en toekomst heeft.
Offerande: 142
Groot dankgebed 150: Die naar menselijke gewoonte
Na de communie 596: Lied in mij (kleine psalm)
Mededelingen
Woensdag 18/02: Aswoensdag + opruimen palmtakjes
Dinsdag 24/02: God op de fiets
|