10 februari 2016: Aswoensdag

              Scheur uw hart en niet uw kleren

Marcel Braekers

Lezing uit de profeet Joël

Keer u om naar Mij met heel uw hart
Vastend, wenend en rouwend.
Scheur uw hart en niet uw kleren,
Keer u om tot de Heer onze God,
Want Hij is genadig en barmhartig,
toegevend en vol liefde,
En Hij heeft spijt over al het onheil.
Blaas de bazuin op de Sion,
kondig een heilige vastentijd af,
roep een plechtige samenkomst bijeen.

Openingszang 310: “Een mens te zijn op aarde in deze wereldtijd”

Gebed

Hoor, een stem klinkt op :
Baan een weg voor Hem, dwars door de woestijn.
Trek voor onze God door dit onland heen, een geëffend pad.
Graaf de heuvels af, haal de bergen neer, vul ravijnen op.
Kap het ruige oord, maak de steilste rots tot begane grond.
Openbaar als licht, onweerlegbaar nieuw zal Hij met ons zijn.
Alle vlees dat leeft zal zijn aankomst zien in één oogopslag.
Uit zijn eigen mond hoorden wij dit woord, in ons eigen hart.
                                                 (Oosterhuis, naar Jesaja 40)

Ontferming nr. 110: “Bidden wij tot de levende God”

Begroeting

In deze avond klinken de plechtige woorden van de profeet Joël: “Blaas de ramshoorn op de Sion, kondig een vastentijd af en roep op tot een plechtige samenkomst. Breng het volk bijeen, laat heel Israël zich reinigen.” (2, 15-16)
Heel het volk moet zich reinigen, zegt de profeet. Niet alleen onze kleren of onze handen moeten gereinigd worden, maar ons hart en onze gezindheid. ‘Scheur uw hart en niet uw kleren’. Hoe gemakkelijk is het niet om alleen zijn kleren te scheuren zonder dat het je verder raakt. Het is een theatraal gebaar om vooral aan anderen te laten zien hoe diep je bent geraakt. Maar zegt Jezus niet net het tegendeel: ‘Als je vast was dan je gezicht en wrijf je hoofd met olie in, zodat niemand ziet dat je aan het vasten bent.’ Je hart scheuren is een gebaar van deemoedigheid in diep respect voor het leven, voor de aarde en voor allen die worstelen om overeind te blijven. Je hart scheuren is buigen voor de God van gerechtigheid en smeken om zijn kracht die meer kan dan wij zelf kunnen.

Er is een innerlijke omkeer nodig: de bekering van ons hart moet misschien best via ons lichaam gebeuren. Sinds wij in onze kerk het vasten zijn gaan reduceren tot het eventueel geven van wat geld en men smalend is gaan doen over die achterhaalde, toegegeven, soms gekke vastenpraktijken, is onze vasten voor een groot stuk uitgehold en heeft het zeker voor een buitenstaander geen enkel tekenwaarde meer. Vasten en lichamelijkheid horen echter voor mij onlosmakelijk samen. Het gaat mij daarbij om veel meer dan een korte lichamelijke zuiveringskuur. Ook dat is goed meegenomen, want zo brengen we ons lichaam in een waakzame, prettige toestand om ons te openen voor het heilige. Vasten en lichamelijk hebben een veel diepere band. Het gaat erom ons lichamelijk open te stellen voor het heilige door te buigen, te knielen, het stil te maken en ons te verdiepen in een gebed.
Het gaat om een totale omkeer zowel naar binnen als naar buiten. Naar buiten zullen we ons laten raken door de noden en vragen van zovelen. Mensen in Columbia die hun grond, hun tradities en hun samenleven willen beschermen. Mensen in Rwanda en Burundi, vluchtelingen overal ter wereld, hongerenden in Zuid Soedan. Ons hart scheuren betekent geraakt worden door hun vraag.
Daarom zullen we zo dadelijk de palmtakken verbranden en met de as ervan een kruisje op ons hoofd plaatsen, omdat we opruiming willen houden met egoïstische trekjes, omdat we onze relaties met elkaar en met de verre werelden willen herzien.

Eerste lezing: Jesaja 58, 1 – 10
Verbranden van palmtakken

Gebed:

Heer onze God
Met het verbranden van deze takken willen we uitdrukken
Dat we aan een nieuw begin staan
Dat we willen verwijderen
wat ons van U en van elkaar gescheiden houdt.
Mochten wij opnieuw doordrongen raken van uw gloed
Op onze tocht naar Pasen, het feest van onze verrijzenis.

Zegening van de as

Juichend trokken wij vorig jaar op Palmzondag Jeruzalem binnen,
Zwaaiend met palmtakken.
De oude palmtakken staan voor alles wat we graag
hadden willen verwezenlijken:
Verdorde voornemens, verschrompelde dromen.
Vandaag hebben we het oude verbrand en staan we voor een nieuw begin.
Barmhartige God,
Deze as herinnert ons eraan wie wij zijn:
Broze, kwetsbare mensen op weg naar U,
Zegen deze as, zegen ons allen die ons willen afstemmen op U.

Allen:
Ga met ons mee in deze veertigdagentijd
Opdat wij de raakpunten mogen vinden tussen hemel en aarde,
Opdat wij uw levensadem mogen ontvangen en ervaren,
Opdat wij de weg terug mogen vinden naar het volle leven,
Zoals U het gedroomd hebt.
Mogen wij medewerkers zijn van uw scheppende bevrijding.
We vragen het, samen met Jezus, uw Mensenzoon en ons voorbeeld. Amen

Asoplegging
Muziek
Tweede lezing: Matteüs 6, 1 – 6, 16 – 18.
Groot dankgebed 162: “Tafelgebed in de veertigdagentijd”
Na de communie 319: “Woestijnlied”

Psalm 130

Uit de diepte roep ik tot u, Heer,
Heer, hoor mijn stem
Wees aandachtig, luister
Naar mijn roep om genade

Als u de zonden blijft gedenken, Heer,
Heer, wie houdt dan stand?
Maar bij u is vergeving,
Daarom eert men u met ontzag.

Ik zie uit naar de Heer,
Mijn ziel ziet uit naar hem
En verlangt naar zijn woord,
Mijn ziel verlangt naar de Heer,
Meer dan wachters naar de morgen,
Meer dan wachters uitzien naar de morgen.

Israël, hoop op de Heer.
Bij de Heer is genade, bij hem
Is bevrijding, altijd weer.
Hij zal Israël bevrijden
Uit al zijn zonden.