------
Welkom
------
Liturgie
------
Vorming
------
Historiek
------
Archief
------
Kalender
Share-project
------





 30 Mei 2019: Hemelvaart

       Kijk naar de aarde (Lucas 24,46-53)

Marcel Braekers

Openingszang
369: "Woestijnlied"

Begroeting

Goede vrienden, ik heb goed nieuws en slecht nieuws. Het goede nieuws is dat Jezus is verrezen, het slechte dat Hij nu definitief weg is.

Tja, we zijn wellicht allemaal de resultaten van de verkiezingen nog aan het verwerken en, zoals Vlamingen wel eens meer doen, proberen we met wat humor iets door te spoelen. Het is vandaag feest van de ten hemelopneming van Jezus en de bekoring is groot om naar boven te kijken en te hopen op een deus ex machina, een onmogelijke, spectaculaire oplossing. Die zal er niet komen: niet in de politiek, niet in onze Vlaamse kerk, niet in de omgang van mensen met elkaar. Vandaar dat de raad van de engelen om niet naar de hemel te staren zo actueel is als maar mogelijk.

Je zou die uitspraak nog verder kunnen verdiepen voorbij de politiek en religieuze actualiteit en dan zou ik zeggen: het heilige ligt ingebed in de aardse werkelijkheid. We moeten dus meer dan ooit ons openstellen voor deze wereld en voor het aardse om daarin Gods aanwezigheid te ontdekken. Onze kerk en het christendom in het algemeen blijft volgens mij altijd maar verder bouwen op een oud dualisme waarbij je maar gelovig bent als je ontsnapt aan het alledaagse, aan je lichaam, aan de zorgen en het leven van deze wereld.

Lied 111: "Kyrie eleison"

Jij Onnoembare alles overstijgende Nabijheid
Tot wie wij onze handen heffen, voor wie wij ter aarde buigen:
wees hier aanwezig.
In mensen ons nabij
In deze gemeenschap
In alles om ons heen.

Wees in de diepte van ons hart verankerd.
Behoed ons, opdat wij nooit verstarren
En krampachtig vasthouden aan wat ons ontglipt,
Maar dat wij durven in de stroom van het leven te staan,
En in het vinden, verliezen en weer ontdekken van uw nabijheid
Komen bij onze eigenlijke grond.

Toen de leerlingen zich verlaten voelden
Ontdekten ze kracht en nieuwe verbondenheid.
Geef ook ons die inspiratie en kracht, zodat we troost en nabijheid kunnen zijn
Voor allen die leven in eenzaamheid.

Gebed

De liefde die ons kent
En die ons noemt,
Die sterk als de dood ons vasthoudt,
Is onder ons belichaamd,
Vlees geworden.

Zij bloeide op,
Droeg goede vrucht in Jezus Messias.
Zijn leven hebt Gij zelf in hemels licht gezet,
Opdat de glans daarvan
Ons allen zou omstralen.

Laat ons dan niet eenzaam en verweesd
Elk onze weg ten einde moeten gaan,
Maar bewaar ons bij elkaar
In de loofhut van uw vrede om Zijnentwil.  (S. de Vries, Bij gelegenheid I, 159)

Eerste lezing Handelingen 1, 1 - 11

Lied 368: "Al heeft Hij ons verlaten"

Lucas 24,46-53

Acclamatie 120

Homilie

In al de politiek analyses, raadgevingen en gekibbel was er één uitspraak van Walter Zinzen die me heeft getroffen. “De traditionele politieke partijen zijn ontstaan in de 19e eeuw en blijven voortborduren op wat toen belangrijk was. Maar we staan in een andere tijd en voor een heel nieuwe manier om aan politiek te doen.” Ik vond dat scherp gezien en dacht: dat geldt voor veel sectoren van het leven en dat geldt ook voor de kerk. De industriële revolutie is voorbij. Een anti-modernistische eed opleggen aan theologen en docenten zoals de kerk eiste aan het einde van de 19e en 20e eeuw heeft geen zin meer. Rerum Novarum is een dag voor het ACV maar heeft niet veel meer met het christendom te maken.

Niet alleen sociaal ook spiritueel is ons landschap erg veranderd. Spiritueel blijft die kerk en het christendom in het algemeen graag verder bouwen in een achterhaald dualisme. De Bijbelse teksten zijn er al van doordrongen. Het begint met de hemel die boven is en waar de leerlingen hulpeloos naar blijven staren. Het begint bij ons lichaam dat als een last wordt gezien om het heilige te bereiken. Het begint bij het uit elkaar halen van leven en dood, van tijd en eeuwigheid. Aan dat gemakkelijkheidsdenken in dualismen moet een einde komen.

Het verhaal van de hemelvaart is om twee redenen belangrijk. De engelen proberen de leerlingen uit hun verstarring te halen waarmee ze gefixeerd naar boven keken. Ze roepen op naar beneden te kijken. God zelf wijst met andere woorden naar de aarde. Jezus verdwijnt in een wolk, zo staat in de tekst. De wolk is in heel de Bijbel symbool voor de tastbare en voelbare aanwezigheid van het heilige. In de plaats van de aardse Jezus is er nu de wolk van Gods aanwezigheid. Dat is de nieuwe werkelijkheid. Het verhaal van de hemelvaart is dus één van die vele verrijzenisverhalen waarin wordt gewezen op Gods handelen en zijn nieuwe aanwezigheid in onze aardse werkelijkheid.
En dan komt de onvoorstelbare boodschap: door naar beneden te kijken word je geschikt, maak je jezelf gereed om de ongrijpbare Geest te ontvangen. Zij is de kracht van onderuit, de troost, de bezieling die je maar kan ervaren door je los te maken van verstarring en door je open te stellen voor de Grond van het leven.

Wat ik bij Meister Eckhart heb geleerd is dat we volgens hem nog niet aards genoeg zijn geworden, maar met één oog naar binnen en met het ander naar boven en naar buiten blijven turen. Heel veel spiritualiteit blijft op dat dualistische patroon verder borduren. Pas als je helemaal naar binnen kijkt, voorbij alles wat je denkt en je verbeeldt, pas dan ga je open staan voor de echte, werkende werkelijkheid en staan we op een nieuwe manier open voor alles wat ons omringt. We moeten daarom durven afscheid nemen van een gemakkelijke, voorbijgestreefde verbeeldingswereld om na enige tijd te ontdekken dat er een geheimvolle Grond is die alles draagt en voedt. Je kan in de context van dit feest even goed spreken over de ongrijpbare Geest, die alles wil dragen en doordringen. Die Grond of die Geest kan je niet grijpen, je kan er nauwelijks iets over zeggen en Hem of Haar slechts oproepen en je ervoor beschikbaar maken. Geert noemde het vorige zondag onze intuïtie die we moeten aanscherpen en uitzuiveren.
Wie daar oog voor krijgt houdt op te staren en te verstarren. Wie daar oog voor krijgt voelt zich op een intense manier verantwoordelijk voor de aarde en voor de ander die je op je dagelijks pad ontmoet. Het Feest van de Hemelvaart is in dat opzicht een tussenstadium, een overgangsfase waarbij we ons gereed maken en ons zuiveren om het nieuwe en onverwachte dat ons met Pinksteren wordt aangeboden te begroeten.

Groot dankgebed 156

Na de communie 390: "Kom Schepper, Geest, daal tot ons neer"


------