22 april 2022: 2e zondag van de paastijd (2022)
De veerkracht van de
twijfel (Jo 20, 19-31)
Sabine Van Huffel
OPENINGSLIED
370: Een weg durven gaan
INLEIDING
Op
deze 2de paaszondag horen we het welgekende
verhaal van de ongelovige Thomas. Maar was
Thomas wel zo ongelovig als de titel van het
evangelieverhaal doet uitschijnen? Nee toch, hij
twijfelde omdat de werkelijkheid om hem heen zo
veranderd was. Een heel herkenbaar figuur
trouwens in deze tijd waarin wij ook de
werkelijkheid om ons heen zo sterk zien
veranderen. Wie van ons voelt de grond niet
onder zijn voeten schuiven? In deze maatschappij
waarin de kerk door de media door allerlei
schandalen negatief belicht wordt, waarin kerken
leeglopen en kruisbeelden gebannen worden uit
klaslokalen, waarin geloofsgemeenschappen meer
gewantrouwd worden en aan steeds strengere eisen
moeten voldoen om erkend te worden, is er moed
nodig om te blijven geloven. Twijfels en vragen
rond geloof steken de kop op. Maar is dit
twijfelen zo negatief? Zet het ons niet
juist aan om ons geloof te herbronnen, terug te
keren naar de essentie, de wortel van ons
geloof? We grijpen terug naar de positieve
herinneringen, wat ons geraakt heeft en tot
geloof gebracht heeft en wat ons blijft boeien
tot op vandaag. Uit deze overwegingen na twijfel
putten we veerkracht om verder te gaan.
En
als we dit samen doen staan we sterker. Onze
gemeenschap staat open voor gelovigen die
geboeid zijn door Jezus, maar ook voor zij die
durven twijfelen en hiervoor uitkomen, hun
geloof in vraag stellen en tegelijk zoekende
zijn naar het mysterie van het leven. Op
de denkdag van 30 april komen we bijeen om met
elkaar te delen waarom Filosofenfontein ons
aantrok, en blijft boeien en hoe we vanuit deze
terugblik naar de toekomst durven kijken.
Samen twijfels delen schept verbondenheid en
is onze veerkracht onderweg naar een
nieuwe toekomst. Deze ervaringen van veerkracht
uit twijfel wil ik vandaag met jullie delen.
OPENINGSGEBED
(Frans Cromphout, s.j.)
Wij
vinden u niet
gij lijkt wel afwezig
in deze wereld van
woorden en beelden
steden vol mensen
huizen en eenzaamheid
gij
lijkt wel afwezig
niet waar te nemen
en niet te tellen
machteloos in
het verloop van de wereld
altijd verborgen
achter de dingen
nergens een aangezicht
nergens een naam.
Traag is ons hart en
onverstandig
blind
onze ogen
herkennen u niet
vreemdeling hier in
Jeruzalem
mens die met ons gaat
woord dat ons hart verwarmt
handen vol brood
vriend in de avond
Blijf bij ons, Heer
LIED 371: Hou mij
niet vast
EVANGELIELEZING
Johannes 20,19-31
Op de avond van de
eerste dag van de week, toen de deuren van de
verblijfplaats der leerlingen gesloten waren
uit vrees voor de Joden, kwam Jezus binnen,
ging in hun midden staan en zei: "Vrede zij
u." Na dit gezegd te hebben toonde Hij hun
zijn handen en zijn zijde. De leerlingen waren
vervuld van vreugde toen zij de Heer zagen.
Nogmaals zei Jezus tot hen: "Vrede zij u.
Zoals de Vader Mij gezonden heeft zo zend Ik
u." Na deze woorden blies Hij over hen en zei:
"Ontvangt de heilige Geest. Als gij iemand
zonden vergeeft, dan zijn ze vergeven, en als
gij ze niet vergeeft, zijn ze niet vergeven."
Thomas, een van de twaalf, ook Dídymus
genaamd, was echter niet bij hen toen Jezus
kwam. De andere leerlingen vertelden hem: "Wij
hebben de Heer gezien." Maar hij antwoordde:
"Zolang ik in zijn handen niet het teken van
de nagelen zie, en mijn vinger in de plaats
van de nagelen kan steken, en mijn hand in
zijn zijde kan leggen, zal ik zeker niet
geloven." Acht dagen later waren zijn
leerlingen weer in het huis bijeen, en nu was
Thomas erbij. Hoewel de deuren gesloten waren
kwam Jezus binnen, ging in hun midden staan en
zei: "Vrede zij u." Vervolgens zei Hij tot
Thomas: "Kom hier met uw vinger en bezie mijn
handen. Steek uw hand uit en leg die in mijn
zijde en wees niet langer ongelovig maar
gelovig." Toen riep Thomas uit: "Mijn Heer en
mijn God!" Toen zei Jezus tot hem: "Omdat ge
Mij gezien hebt gelooft ge? Zalig die niet
gezien en toch geloofd hebben." In het bijzijn
van zijn leerlingen heeft Jezus nog vele
andere tekenen gedaan, welke niet in dit boek
zijn opgetekend, Maar deze hier zijn
opgetekend opdat gij moogt geloven dat Jezus
de Christus is, de Zoon van God, en opdat gij
door te geloven leven moogt in zijn Naam.
BEZINNING
Met
dit paasverhaal eindigt Johannes zijn evangelie
waarin Pasen verrassend genoeg samenvalt met
Pinksteren. De leerlingen hadden zich opgesloten
uit vrees voor de Joden. Ze moesten bekomen van
de gebeurtenissen van de voorbije week, hun
droom over Jezus’ koninkrijk is uiteengespat.
Tegelijk voelen ze zich schuldig en beschaamd
omdat ze Jezus in de steek hebben gelaten, of
verloochend. Maar plots staat Jezus in hun
midden, zijn wonden nog zichtbaar, en zegt
``Vrede zij u’’. Hij verwijt hen niks, vreemd
genoeg. Er klinkt geen boosheid, geen gramschap,
in zijn stem. Integendeel, de woorden ``Vrede
zij u’’ brengen bevrijding, alle schuld valt van
hen af en ze worden vervuld van vreugde. Meer
nog, ze ontvangen de Heilige Geest en worden
uitgezonden om te doen zoals Jezus deed,
namelijk te vergeven. Een krachtiger gebaar kan
Jezus niet stellen. Hoe kan Hij die zo vernederd
en bespot werd tot de kruisdood toe zijn daders
blijven vergeven? Dit maakt ons nederig. Als wij
Jezus hierin willen volgen hebben ook wij de
Geest hard nodig om te blijven vergeven. “We
kunnen de Geest niet voorbijsteken”, zegt
Ignatius wat betekent dat er tijd nodig is om
ons aan te passen aan de nieuwe werkelijkheid.
Het sterkste voorbeeld van vergeving ervaarde ik
in volgend getuigenis van enkele jaren geleden
in onze straat in Heverlee. Vier mensen, een
moeder en dochter en 2 tweeling-vriendinnetjes
werden doodgereden door 2 Roemenen in een dolle
autorit. Deze Roemenen waren ongewild in de
greep geraakt van maffiose drugmilieus waarvan
zij het slachtoffer werden. De moeder van de
tweeling (niet-gelovig) slaagde erin de
doodrijders van haar kinderen te vergeven door
begrip op te brengen voor hun kansarme situatie.
Deze vrouw putte kracht uit het bezoeken van
deze doodrijders in de gevangenis en hoopte
vurig dat zij een 2de eerlijker kans
zouden krijgen na hun vrijlating maar in haar
omgeving stootte zij enkel op onbegrip. De
kracht die zij uitstraalde tijdens mijn
ontmoeting met haar is mij altijd bijgebleven.
Zij putte wijsheid uit Oosterse filosofie en
kende geen wrok meer. Haar geloof oversteeg me.
Bevinden
wij ons vandaag niet in een soortgelijke
situatie als we de dagelijkse beelden
aanschouwen van de oorlog Rusland-Oekraine? Wie
voelt er zich als westerling niet schuldig aan
het feit dat we jarenlang het regime van Poetin
gedoogden omwille van onze economische belangen?
Kunnen we onszelf vergeven? Kunnen we Poetin
vergeven? Hoe zou Jezus reageren? Waar blijft
Zijn Geest? Achter de gruwelijke beelden van
verwoesting en haat zien we een nieuwe
werkelijkheid dagen. In de vele blijken van
solidariteit, ook in eigen gemeenschap, om
vluchtelingen op te vangen en openlijk te
protesteren zien we Zijn gezicht, voelen
zijn Geestkracht. Zo sprak ook de paus op Pasen,
in een toespraak die mij bijzonder raakte en
eindigde als volgt: ``… vrede is noodzakelijk,
vrede is de eerste verantwoordelijkheid van
allen!”
STILTE:
Laten we 1 minuut stilstaan bij de betekenis van
vrede voor jou vandaag….
LIED
369 ``Als een levende gaat Hij ons voor’’
Richten we nu onze blik op Thomas.
Hij was er niet bij en geloofde de leerlingen
aanvankelijk niet. Hij leeft nog in het
verleden. Hij die zoveel verwachtte van Jezus.
Zijn dromen en verwachtingen sloegen aan flarden
door de brutaliteit waarmee het Joodse volk
komaf maakte met Jezus. Angst overmeestert hem
als hij bedenkt dat hij mogelijks hetzelfde lot
zou ondergaan. De wonden zijn het enig tastbaar
bewijs en beeld van Jezus dat in hem blijft
hangen. Hij wil ze zien met eigen ogen. Acht
dagen heeft Thomas nodig om gegrepen te worden
door het mysterie van de verrijzenis. Dit komt
niet vanzelf. Pas als Jezus hem persoonlijk
aanspreekt, opent zich voor hem een nieuwe
werkelijkheid: de verrezen Jezus! ``Mijn Heer en
mijn God’’, riep hij uit waarmee hij bedoelde
``Ik geloof! Jij, Jezus, bent mijn enige Heer en
God die ik wil volgen “. Thomas wordt geraakt
van binnen, getransformeerd door de nieuwe
werkelijkheid die zich aanbiedt. Het mysterie
blijft, maar zijn overgave brengt hem tot de
essentie van zijn geloof. Dit geeft een boost,
veerkracht, of noem het liever Geestkracht die
hem stuwt.
En wij, hoe gaan wij om met
dit mysterie? Durven we onze twijfels overwinnen
en geloven dat God ons niet verlaat, ook in de
ergste beproeving? Ik verduidelijk met een
persoonlijk verrijzenisverhaal op de vooravond
van de begrafenis van ons 2-jarig zoontje
Adriaan, nu 32 jaar geleden.
2 mei 1990. Het was paastijd en
hij lag in zijn witte kist net voor een wit doek
van de verrezen Christus. Plots overviel me een
grote rust toen ik inzag: ‘Adriaan lééft. Hij is
verrezen en gelukkig bij de Heer. Waarom zou ik
dan ongelukkig zijn als ik weet dat hij gelukkig
is?’. We weten niet waarom hij moest sterven
maar weten dat hij gelukkig is. Dit was voor mij
als moeder een enorme bevrijding en maakte mij
buitengewoon sterk tijdens zijn begrafenis. Ik
beleefde hier een echt genademoment: ik was niet
meer mezelf maar God werkte in mij en boog mijn
verdriet om in blijheid.
Alhoewel deze toestand niet langer
dan één dag duurde werd het gebeuren mijn
belangrijkste kracht om mijn rouwproces in te
gaan op zoek naar een nieuwe kijk op leven,
dood, verrijzenis. Meer nog, na 32 jaar kan ik
zeggen dat dit scharniermoment van twijfel mij
net de veerkracht geschonken heeft om dieper te
graven naar de oorsprong van alle leven en mijn
leven op nieuwe wegen (boek Adriaan,
geloofsengagement, o.a. in Filosofenfontein)
gezet heeft. Een veerkracht die blijft
doorwerken tot op vandaag!
Dergelijke verhalen stemmen tot
hoop. Zelfs mensen die niet of anders geloven
blijft God nabij als ze zich maar openen voor
die innerlijke kracht, die Goddelijke Liefde.
Het gebeurt op kleine schaal, dagdagelijks, in
onze gemeenschap maar ook elders, zelfs in
Oekraïne… Verrijzenis kunnen we NU reeds
concreet beleven in elke levengevende
ontmoeting, waarin God een mens weer levend
maakt…. Als we verder durven kijken dan de
twijfel, en ons durven overgeven aan Zijn
veerkracht, komt Gods Liefde ons zo tegemoet.
Laten we hier nooit aan twijfelen…
VOORBEDEN: ieder die wil, kan
naar voren komen om een voorbede uit te spreken.
BEZINNINGSMUZIEK Taizé Resurrexit
(lied 1 Christus resurrexit)
Lied 149: Oergebaar
Groot DANKGEBED 158 ``Gij die
mij aankijkt’’
BEZINNINGSMUZIEK Taizé Resurrexit
ONZE VADER
COMMUNIELIED
575: Geproefd, geleefd, herkend
SLOTGEBED (Ides Nicaise)
Vergeef ons,
Jezus, dat wij een beetje als Thomas zijn:
kritisch en proefondervindelijk
gelovig.
Ook wij moeten zien om te geloven.
Maar voor ons hoeft dat niet
fysiek te zijn.
Met Thomas en de andere leerlingen
worden wij overrompeld door jouw
antwoord op de Dood en het Kwaad:
jouw antwoord van Liefde, vrede en
vergeving.
Voor ons is het genoeg
dat je ons zo een tip van de
hemelse sluier hebt gelicht.
Jouw aanwezigheid is als een
brandmerk in ons hart.
Je woord en liefde in ons
uitgezaaid
Jij die het steeds hebt opgenomen
voor de kleinste mens.
Die zondaars hebt vergeven en
bekeerd,
die onrecht onvervaard hebt
aangeklaagd,
die ons hebt leren bidden tot je
Vader,
die je beulen hebt vergeven.
Voor ons is dat alles meer dan
genoeg.
Jij bent voor eeuwig
onze Heer en onze God. Amen.
ZEGEN
|