Boekbespreking: ‘Bidden met de Bijbel – In de leer bij Ignatius van Loyola’ – Nikolaas Sintobin

door Sabine Van Huffel

verschenen in de e-Bubbels van 29/03/2024

In dit boek leert de Jezuïet en internetpastor Nikolaas Sintobin ons bidden met de Bijbel volgens de Geestelijke Oefeningen. Dat traject is één van de meest gebruikte gebedsmethoden, aangeleerd door Ignatius Van Loyola, stichter van de jezuïetenorde. Het boek is heel toegankelijk geschreven voor een breed publiek (jong en oud) en bevat een brede waaier aan concrete tips.

Inhoudelijke samenvatting van het boek

Het boek is ingedeeld in drie delen.

In deel I beschrijft de auteur vijftig handige tips om biddend met de Bijbel aan de slag te gaan. Het zijn antwoorden op vragen rond bidden in het algemeen: “Wat is bidden? Waar en wanneer bid ik best? Hoe vaak? Hoelang? …” Dan komen de tips ter voorbereiding van het gebed, aanwijzingen voor de opstart van het gebed, gevolgd door tips voor het eigenlijke bidden en het afsluiten ervan. Heel belangrijk voor Ignatius is de inleving in het verhaal door al onze zintuigen en onze verbeelding aan te spreken om zo dicht mogelijk in het verhaal te staan en van daaruit in Gods aanwezigheid binnen te treden. Tenslotte volgen enkele tips hoe je na afloop van het gebed kan terugblikken en er de vruchten kan van plukken. De auteur sluit dit deel af met een achttal overwegingen die de ervaring van het bidden kan oproepen: “Bid ik wel zoals het hoort? Hoe samen bidden? Wat is het verschil met Bijbelstudie? Met lectio divina? …”

Deel II bevat als smaakmaker een volledig uitgewerkte gebedstijd, vertrekkend vanuit één evangelieverhaal. Dit deel kan je ook beluisteren via een podcast en is een perfecte introductie om op dat pad verder te gaan en dagelijks deze vorm van bidden verder te zetten met de app ‘Bidden onderweg’ (surf daarvoor naar biddenonderweg.org). Elke podcast van ‘Bidden Onderweg’ duurt 10 tot 13 minuten en structureert het gebed op dezelfde manier. De luisteraar krijgt niet alleen een evangelielezing en gepaste vragen ter overweging aangereikt maar ook aangepaste muziek die het gebed versterken. Voor mij althans de ideale spirituele voeding om mijn dag te beginnen en de woorden te laten verder klinken doorheen mijn dagelijkse doen.

Deel III biedt vijftig Bijbelteksten aan, gevolgd door een kort commentaar, drie gebedssuggesties en wat blanco ruimte om zelf in te vullen. De teksten zijn ingedeeld in vijf fasen overeenkomstig het gebedstraject dat Ignatius uittekende in zijn boek ‘Geestelijke Oefeningen’. Samen vormen zij een doorlopende retraite, ‘Hem achterna’ genaamd, dat in het bijzonder gericht is op Jezus. De 9 teksten van de eerste fase nodigen je uit je te openen voor de ervaring van Gods liefde, goedheid en zorg in je leven. De 5 teksten van de tweede fase doen je groeien in het bewust worden van kwaad en zonde, zowel in het eigen leven als in de samenleving. In fase 3 met 21 teksten beschouw je het leven van Jezus vanaf zijn geboorte tot net voor zijn passie en laat je je door Hem raken. De volgende 8 teksten uit fase 4 leiden je door de passie en dood van Jezus. Tenslotte leiden de laatste 7 teksten uit fase 5 je binnen in het mysterie van de verrijzenis van Jezus.

Persoonlijke indrukken na lectuur van het boek

Sinds meer dan 40 jaar ben ik vertrouwd met de Geestelijke Oefeningen van Ignatius van Loyola en heb ik ook de volledige retraite doorlopen in een gebedstraject van 9 maanden: de zogenaamde Geestelijke Oefeningen in het dagelijkse leven. De podcasts van Bidden Onderweg zijn mijn dagelijkse spirituele voeding om mijn dag te beginnen. Dat alles is het werk van Nikolaas Sintobin die deze podcastreeks, die dagelijks beluisterd wordt door duizenden mensen, opstartte. Indrukwekkend hoe hij erin slaagde om bidden populair te maken op een digitale manier! Zijn boeken volgen eenzelfde trend. Om een zo breed mogelijk leespubliek te kunnen bereiken in deze geseculariseerde samenleving waarin de religieuze geletterdheid gestadig achteruitgaat, hanteert Nikolaas een taal die begrijpbaar is, eigentijds en toegankelijk, ontdaan van elk religieus jargon. Als geen ander slaagt hij erin om deze eeuwenoude gebedsmethode van Ignatius van Loyola op een verfrissende, eenvoudige en concrete manier toegankelijk te maken. Dat is één van de grootste verdiensten van dit boek. Het boek geeft tips op een prettige manier en wekt de nieuwsgierigheid en het verlangen op om te bidden, in relatie te treden met God, Hem binnen te laten. De talrijke kleurrijke illustraties maken het lezen nog prettiger.

Tot slot enkele smaakmakende zinnen die de essentie raken van het bidden zelf en de beleving ervan in de hoop dat deze zinnen de lezer evenveel raken als mezelf.

• Wat is bidden? (…) Bidden is bij uitstek relationeel. (…) Bidden kan op honderd en één manieren. Je kan bidden met de Bijbel, met muziek, met je eigen levenservaring, door eenzelfde kort gebed steeds weer te herhalen, al dansend of zingend. Je kan bidden in je eentje of samen met anderen. Het kan in de stilte van een abdij, midden in de drukte van de stad of wandelend in de natuur. (p.19)
• Richt je eenvoudigweg tot God. (…) Laat komen wat komt. (…) Heb je een bepaald verlangen voor deze gebedstijd? Benoem het. (…) De uitdaging is om zo transparant als mogelijk voor God te komen. (p.49)
• Het beschouwen, ook wel contempleren genoemd, is de meest typische vorm van ignatiaans bidden met de Bijbel. (…) Met behulp van je verbeelding neem je zelf deel aan het verhaal. Je kruipt er als het ware in. Je laat het bij je gebeuren. Door je zo in te leven laat je het Woord van God weerklinken in het diepste van jezelf, in het bijzonder in je hart. (p.55)
• De Bijbel leert ons heel wat over wie God is. Dat maakt het zo zinvol te bidden met de Bijbelverhalen. Ook de persoon die bidt, heeft een verhaal. (…) Bidden is een ontmoeting tussen God en mens. Het gebed is de plaats waar beide verhalen elkaar kunnen ontmoeten. (p.59)
• Uiteindelijk bid je niet zelf. Het is Gods Geest die bidt in jou. Hij staat aan het roer, niet jij. (p.61)
• Onderscheiden wil zeggen dat je in je meest intieme gevoelservaring op zoek gaat naar waar God jou hier en nu toe uitnodigt. (p.90)

KokBoekencentrum Uitgevers, Utrecht 2024
ISBN: 978 90 435 4095 7