7e paaszondag (2023) Bewaar hen in uw naam
Gond Mertens
Inleiding
In deze viering staan we stil bij het begin van het afscheidsgebed van Jezus uit Johannes hfdst 17
We kunnen dit mooie gebed ook interpreteren als het testament van Jezus, zijn laatste woorden enwilsbeschikking voor hen die achter blijven.
Ook vandaag zijn er heel wat mensen die wanneer zij de dood voelen naderen expliciet afscheid willen nemen van hun geliefden.
In heel persoonlijke woorden of via een ontroerend schrijven wil de stervende nog meedelen wat hem of haar héél nauw aan het hart ligt en wat troostend en inspirerend kan zijn om op terug te vallen in de dagen dat men fysiek niet meer aanwezig zal zijn.
In het Oude testament vinden we daar reeds voorbeelden van terug:
In Genesis 49 horen we de afscheidsrede van de aartsvader Jakob aan zijn zonen.
In een kort gesprek richt Jakob zich tot ieder afzonderlijk en zegent hij ook elk van hen.
In Deuteronomium 31 neemt Mozes in een meer uitvoerige toespraak afscheid van zijn volk en zegent nog een laatste maal de Israëlieten.
In hoofdstuk 17 laat Johannes Jezus met aandrang bidden voor zijn leerlingen, zij die hem gevolgd zijn en na zijn terugkeer naar de Vader, alleen moeten verder leven.
Dit gebed is ons ook bekend als het Hogepriesterlijk gebed omdat Jezus zoals een hogepriester bidt tot God en bij Hem voor alle mensen ten beste spreekt.
Er staat: Hij sloeg zijn ogen op naar de hemel en bad.
Het is onwaarschijnlijk dat Jezus dit gebed luidop zou gebeden hebben in het bijzijn van anderen.
Exegeten gaan ervan uit dat de evangelist Johannes deze afscheidswoorden in de mond van Jezus legde en er ook nog de laatste onderrichtingen van de Heer aan toegevoegd heeft.
De nadruk in de lezing van deze dag ligt op de vraag van Jezus om zijn leerlingen te BEWAREN.
Johannes heeft het in dit gebed ook over de Verheerlijking van God en van Jezus zijn Zoon, het verlangen om de Vader te kennen, de gave en belofte van eeuwig leven.
Straks wil ik wat dieper ingaan op enkele sleutelbegrippen uit het begin van hoofdstuk 17.
Eerste lezing
Enkele gedachten uit: Brood voor het hart (J Buskes)
God heeft de wereld lief, niet de vrome, maar goddeloze wereld.
Jezus is de grote grensoverschrijder, wiens liefde pas ophoudt, waar de wereld ophoudt, en dus nergens ophoudt. Jezus was geen sociaal hervormer, geen politicus, geen wijsgeer, geen geleerde, geen generaal, geen kunstenaar.
Hij was…de Zoon van God.
Homilie
Johannes peilt naar de ondoordringbare diepte van Jezus identiteit.
Hij mijmert na over de ‘Verheerlijking’ van God, de de naderende terugkeer van zijn geliefde zoon en de verheerlijking door zijn Vader.
Het uur van Jezus’ dood is tegelijker tijd het uur van de Verheerlijking en de bekrachtiging van zijn Goddelijke zending en volmacht.
In dit hoogst heilige uur van zijn dood, bidt Jezus uit de diepte van zijn ziel tot God en belooft hijeeuwig leven aan zijn trouwe volgelingen, en aan allen die hem door de Vader werden gegeven.
Jezus heeft in en door zijn uitzonderlijk leven aan God de allerhoogste eer gegeven.
Hij heeft Hem verheerlijkt in en geopenbaard aan de wereld.
De Geest van Waarheid bezielde héél zijn leven en lichtte op in al wat hij was en deed.
Velen hebben zijn woorden ter harte genomen, ze hebben geloofd en erkend dat hij van de Vader was uit gegaan om bevrijding, heil en eeuwig leven te verkondigen aan de mensheid.
Maar wat betekent ‘eeuwig leven’ ?
Voor Johannes is Jezus meer dan een gewone mens, meer dan een buitengewone profeet!
Jezus is bij uitstek, het Woord van God. Hij was vanaf het begin bij God. Hij is het beeld van God.
Eeuwig leven is geloven in God. Hem kennen en erkennen als grondslag en diepste kern van het bestaan. Maar eeuwig leven is ook geloven in Jezus als enig geboren Zoon van de Vader.
En geloven dat hij de door God beloofde Redder of Bevrijder is, de lang verwachte Messias.
Het is ontroerend om te horen hoe innig de band is tussen de Vader en Jezus, maar ook tussen Jezus en de leerlingen.
De Zoon verheugt zich over de naderende terugkeer naar zijn Vader maar hij blijft ook diep verbonden en bezorgd om wie in de wereld achterblijven.
Jezus vraagt met aandrang om zijn leerlingen te bewaren voor het kwade.
BEWAAR in Uw Naam hen die Gij mij gegeven hebt
Die indringende bede komt 7x terug in de afscheidsrede.
In Jezus hebben wij voor eens en voor altijd een voorspreker bij God.
Hij wil dat allen gered worden en tot kennis van de waarheid komen.
Daarom overstijgt dit afscheidsgebed ook het historisch gebeuren en onttrekt het zich aan ruimte en tijd. Jezus bidt in dit uur voor de hele wereld.
In de eerste plaats bidt hij voor zijn trouwe leerlingen en vrienden maar ook voor meer lauwe en apathische zielen, de oprechte zoekers naar waarheid, de geboren twijfelaars en hen die bewust op afstand blijven en eerder wat argwanend toekijken aan de rand van kerk en maatschappij.
Ik neem aan dat Jezus zeker ook gebeden heeft voor de anders gelovigen en voor een wereld zonder God. Niet wie gezond is heeft een dokter nodig horen we bij Mt, maar wel de bedreigde en zieke mensheid. Het lot van de hele wereld gaat hem ter harte en voor allen bidt hij tot zijn Vader:
BEWAAR HEN IN UW NAAM.
Allen zonder onderscheid worden geroepen tot kennis van God en eeuwig leven!
En er is sowieso meer dan één poort naar God, en meer dan één weg naar het Beloofde heil.
Wat later horen we de Heer nochtans zeggen: Niet voor de wereld bid ik…
Deze enigszins vreemde en nogal harde woorden mag men niet uit hun context losmaken.
Jezus vraagt niet aan zijn Vader om zijn volgelingen uit de wereld weg te nemen, integendeel, zij blijven sowieso na zijn afscheid‘in’ de wereld, maar ze zijn niet ‘van’ de wereld. Zij weigeren te knielen voor geld en bezit en vechten niet voor de hoogste plaatsen op de sociale ladder, zoals velen die alleen zichzelf belangrijk vinden en enkel opkomen voor eigen voordeel of dat van de groep. Die egoïstische ingesteldheid maakt liefdevol samenleven in deze wereld onmogelijk.
Wie daarvoor kiest verduistert Gods aanwezigheid in zijn leven en effent de weg voor onrecht en allerlei vormen van kwaad en kwade machten.
Jezus vraagt meermaals met aandrang: Heilige Vader BEWAAR in Uw Naam die U mij hebt toevertrouwd. BEWAAR HEN VOOR HET KWAAD..
Hij bidt ook met nadruk voor eenheid tussen alle mensen: Mogen allen één zijn, zoals Wij!
De Heer wil dat allen liefdevol en verbonden leven met hem en zijn Vader.
De band met God en Jezus in je leven kwijt geraken is alles kwijt geraken!
God is vanzelfsprekend niet onze buurman. Hij is de gans Andere!
Maar Hij komt ons héél liefdevol nabij in Jezus, onze Heer en Broeder.
Laten we, in het besef van Gods grootheid en heiligheid, Hem eerbiedig maar ook met aandrang vragen ons te willenbewaren en behoeden voor de banaliteit van het kwaad.
Met Jezus bid ik hier en nu en al de nog komende dagen die mij gegeven zijn:
’Heilige Vader: BEWAAR IN UW NAAM hen die Gij mij gegeven hebt’.
Gebed
Heer God,
De grond waarop wij staan
is heilige grond
en onze aarde de akker
waarop wij mogen werken
aan gerechtigheid, liefde en vrede
voor alle mensen wereldwijd.
Bewaar in Uw Naam hen
die Gij ons hebt gegeven.
Behoed ons en hen voor
de banaliteit van het kwaad.
Maak ons tot een instrument van
Uw liefdevol en zorgend nabij zijn.
Wij vragen U dit in naam van Jezus,
Uw Zoon, onze Heer en Broeder.
